Πληροφορίες για τον Ηλία Υφαντίδη
Γεννήθηκε το 1976 στην Αθήνα. Μεγάλωσε μέσα σε μία οικογένεια με ανεπτυγμένη μουσική παράδοση, όπου το άκουσμα της ποντιακής λύρας ήταν πολύ έντονο· ο παππούς του έπαιζε κι ο ίδιος λύρα.
Στα επτά του χρόνια ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές του στο Ελληνικό Ωδείο Αθηνών και σε άλλα ωδεία. Μέχρι τα δεκαπέντε του ασχολήθηκε με το μπουζούκι. Το 1991 έγινε η πρώτη επαφή του με την ποντιακή παράδοση, όταν μπήκε για δύο χρόνια στο χορευτικό του Συλλόγου Ποντίων Αγίας Βαρβάρας «Ο Φάρος». Την επόμενη χρονιά ξεκίνησε μαθήματα λύρας στο Σύλλογο Ποντίων Κορυδαλλού «Εύξεινος Πόντος» με δάσκαλο τον Γιώργο Αμαραντίδη, με τον οποίο καλλιέργησε και το ταλέντο του στο τραγούδι.
Στα δεκαεννιά του χρόνια κυκλοφόρησε τον πρώτο του προσωπικό δίσκο με τίτλο Εγώ Ποντιοπούλ’ είμαι τα’ όνομα μ’ έν Ηλία, σε μουσική και στίχους Γιώργου Αμαραντίδη. Εκτός από λύρα παίζει αγγείον και φλογέρα. Άλλες προσωπικές δισκογραφικές δουλειές του είναι οι: Πόντος… οψέ – οσήμερον και πάντα και Αυδές Πόντου.
Έχει λάβει μέρος σε πολλές συναυλίες, εκδηλώσεις συλλόγων, και μουσικές και θεατρικές παραστάσεις, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, παίζοντας λύρα και τραγουδώντας. Έχει επίσης συνεργαστεί και συμμετάσχει σε δίσκους πολλών καλλιτεχνών.
Παραδίδει μαθήματα λύρας καθώς και μαθήματα ποντιακής διαλέκτου και μουσικής, ενώ παράλληλα γράφει στίχους και συνθέτει μουσική. Έχει επίσης γράψει μουσικοθεατρικά έργα σχετικά με την ιστορία και τον πολιτισμό του ποντιακού ελληνισμού.
Το τραγούδι περιλαμβάνεται στον δίσκο Αυδές Πόντου, ο οποίος, πιθανώς, κυκλοφόρησε το 2006.
Πάμε να το ακούσουμε...
Τη Σουμελάς τα κάσ̌ι͜α
εγομώθανε χ̌ι͜ονόπα
Ελύγαν και -ν- εέντανε
τη Παναΐας δα̤κρόπα
Παναΐα, Παναΐα,
ευκαιρώθαν τα χωρία!
Τ’ εμετέρ’ εχπάσταν, φεύ’νε,
σην Ελλάδαν πάν’ κονεύ’νε
Τρανόν δείσαν εγέντονε,
’σκοτείνεψαν τ’ ορμάνια
Η Παναΐα πορπατεί
με τον Χριστόν σην εγκάλια
Παναΐα, Παναΐα,
ευκαιρώθαν τα χωρία!
Τ’ εμετέρ’ εχπάσταν, φεύ’νε,
σην Ελλάδαν πάν’ κονεύ’νε
Ραχ̌ι͜ά, ποτάμι͜α, θάλασσας
εγόμωσεν ιχνάρι͜α
Επήεν/Έρθεν και -ν- εκόνεψεν
ση Βέροιας τα παρχάρι͜α
Παναΐα, Παναΐα,
ευκαιρώθαν τα χωρία!
Τ’ εμετέρ’ εχπάσταν, φεύ’νε,
σην Ελλάδαν πάν’ κονεύ’νε♫ Τ’ εμετέρ’ πάν’ κι έρχουνταν σ’ έρημον το μοναστήρι σ’. Φέρ’νε μας χαπέρα̤ άμον άσπρα περιστέρα̤. Ρωμαίικα παλληκάρα̤, μ’ ανασπάλλετε τον Πόντον. Τον Πόντον τη Σουμελάς, τη Τραπεζούντας, τη Κερασούντας, τη Σινώπης και τη Σαμψούντας...Του Υψηλάντη, του Χρύσανθου, του Διογένη, του Στράβωνα, των Ακριτών... Τον Πόντον με τα κρύα νερά... Σκοτία στα ορμάνι͜α, μαύρον έν’ η θάλασσα σ’, ομάλι͜α τα παρχάρι͜α... Εκεί κρατεί η ρίζα μουν, εκεί τερούν τ’ ομμάτι͜α μουν...Εκέσ’ κρούει το καρδόπο μου, εκέσ’ είν’ τα μουράτι͜α μ’... Σουμέλα Παναΐα, του Χριστού η μάνα, έρθες μετ’ εμάς εντάμαν... Προσ̌κυνώ σε Παναΐα μ’... Αχ! Παναΐα, τ’ εμετέρτς τ’ ανθρώπ’ς...τ’ εμετέρτς τ’ ανθρώπ’ς ωρία!Απόδοση στα νέα ελληνικά (πρόχειρη):Της Σουμελάς οι απότομες πλαγιές γεμίσανε με χιόνια Ελύγισαν και γίναν δάκρυα της Παναγίας Παναγία, Παναγία άδειασαν τα χωριά! Οι άνθρωποί μας φύγαν για να πάνε, στην Ελλάδα να φωλιάσουν Πυκνή ομίχλη σκέπασε εσκοτείνιασαν τα δάση Η Παναγία περπατεί με τον Χριστό στην αγκαλιά Παναγία, Παναγία, άδειασαν τα χωριά! Οι άνθρωποί μας φύγαν για να πάνε, στην Ελλάδα να φωλιάσουν Βουνά, ποτάμια, θάλασσες γεμίσανε με χνάρια Πήγε, ήρθε και φώλιασε στης Βέροιας τα βοσκοτόπια Παναγία, Παναγία, άδειασαν τα χωριά! Οι άνθρωποί μας φύγαν για να πάνε, στην Ελλάδα να φωλιάσουν♫Οι δικοί μας πάνε κι έρχονται σ' ένα έρημο μοναστήρι. Φέρνε μας τα νέα σαν άσπρο περιστέρι.Νεαροί Ρωμιοί, λησμονάτε τον Πόντο μου. Τον Πόντο της Σουμελάς, της Τραπεζούντας, της Κερασούντας, της Σινώπης και της Σαμψούντας... Του Υψηλάντη, του Χρύσανθου, του Διογένη, του Στράβωνα, των Ακριτών... Τον Πόντο με τα κρύα νερά...Σκοτείνιασαν τα όρη, μαύρισε η θάλασσα, ίσιωσαν (;) τα βοσκοτόπια...Εκεί κρατεί η ρίζα μου, εκεί κοιτούν τα μάτια μου... Εκεί χτυπά η καρδιά μου, εκεί είναι οι πόθοι μου...Παναγία Σουμελά, μητέρα του Χριστού, ήρθες μαζί μας...Προσκυνώ εσένα Παναγία μου...Αχ! Παναγία, τους δικούς μας τους ανθρώπους, τους δικούς μας τους ανθρώπους να φυλάς!
