Τρίτη 14 Μαΐου 2024
Το Σύμφωνο της Βαρσοβίας
Διεθνής αμυντική συνθήκη μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και των λαϊκών δημοκρατιών της Ανατολικής Ευρώπης και της Αλβανίας, που λειτούργησε ως το αντίπαλο δέος του ΝΑΤΟ.
Το Σύμφωνο της Βαρσοβίας είναι μία διεθνής συνθήκη, που υπογράφηκε στις 14 Μαΐου 1955 στη Βαρσοβία μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και των λαϊκών δημοκρατιών της Αλβανίας (αποχώρησε το 1968), της Ανατολικής Γερμανίας (αποχώρησε το 1990 με την ενοποίηση της Γερμανίας), της Βουλγαρίας, της Ουγγαρίας, της Πολωνίας, της Ρουμανίας και της Τσεχοσλοβακίας, με την οποία εγκαθιδρύθηκε ένας αμυντικός στρατιωτικός οργανισμός (Οργανισμός των Χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας) ως αντίπαλο δέος του ΝΑΤΟ.
Διαλύθηκε επισήμως την 1η Ιουλίου 1991 μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και των καθεστώτων του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού» στην Ανατολική Ευρώπη.
Τι προέβλεπε το Σύμφωνο της Βαρσοβίας
Η συνθήκη προέβλεπε ενιαία στρατιωτική διοίκηση, καθώς και την παραμονή σοβιετικών στρατιωτικών μονάδων στα εδάφη των άλλων κρατών-μελών. Το σύνολο της στρατιωτικής δύναμης του Συμφώνου της Βαρσοβίας υπολογιζόταν σε 6.000.000 άνδρες περίπου. Την κύρια αφορμή για τη σύναψη του Συμφώνου της Βαρσοβίας αποτέλεσε η Συμφωνία του Παρισιού (23 Οκτωβρίου 1954), με την οποία οι Δυτικές Δυνάμεις αποφάσισαν να εντάξουν τη Δυτική Γερμανία στο ΝΑΤΟ (9 Μαΐου 1955).
Από αριστερά: Γκούσταβ Χούζακ (Τσεχοσλοβακία), Τόντορ Ζίβκοφ (Βουλγαρία), Έριχ Χόνεκερ (Α. Γερμανία), Μιχαήλ Γκορμπατσώφ (ΕΣΣΔ), Νικολάε Τσαουσέσκου (Ρουμανία), Βόιτσεχ Γιαρουζέλσκι (Πολωνία), Γιάνος Κάνταρ (Ουγγαρία)
Το σύμφωνο χρησίμευσε επίσης για την ενίσχυση της διαπραγματευτικής ισχύος της Σοβιετικής Ένωσης στη διεθνή διπλωματία. Αυτό μπορεί να συναχθεί σαφώς από το τελευταίο άρθρο του συμφώνου, που ορίζει ότι το Σύμφωνο της Βαρσοβίας θα πάψει να υπάρχει όταν τεθεί σε εφαρμογή ένα γενικό συλλογικό σύμφωνο ασφαλείας μεταξύ Ανατολής και Δύσης.
Οι προβλέψεις του Συμφώνου της Βαρσοβίας για τη στάθμευση στρατευμάτων της Σοβιετικής Ένωσης στα εδάφη των συμμάχων της, προκάλεσαν την εχθρότητα των Πολωνών και των Ούγγρων κατά τη διάρκεια των αντικομμουνιστικών εξεγέρσεων του 1956.
Η Σοβιετική Ένωση επικαλέστηκε τη συνθήκη όταν αποφάσισε την επέμβαση των δυνάμεων του Συμφώνου της Βαρσοβίας (εκτός Αλβανίας και Ρουμανίας) στην Τσεχοσλοβακία τον Αύγουστο του 1968, για την καταστολή της «Άνοιξης της Πράγας».
Η διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας
Μετά τη σύγκρουση της Σοβιετικής Ένωσης και της Κίνας, η Αλβανία, που είχε περιέλθει υπό την κινεζική επιρροή, αποσύρθηκε από το σύμφωνο στις 13 Σεπτεμβρίου 1968 και η Ανατολική Γερμανία στις 24 Σεπτεμβρίου 1990, λίγο πριν από τη γερμανική ενοποίηση.
Οι δημοκρατικές επαναστάσεις του 1989 στην Ανατολική Ευρώπη κατέστησαν ετοιμοθάνατο το Σύμφωνο της Βαρσοβίας, το οποίο εξεμέτρησε το ζην την 1η Ιουλίου 1991, στη σύνοδο κορυφής της Πράγας. Τα σοβιετικά στρατεύματα αποσύρθηκαν σταδιακά από τα πρώην δορυφορικά της κράτη, τα οποία εντάχθηκαν στη συνέχεια στο ΝΑΤΟ.
Η Ρωσία ως διάδοχο κράτος της Σοβιετικής Ένωσης είναι το μόνο μέλος του Συμφώνου της Βαρσοβίας, που παραμένει εκτός ΝΑΤΟ.
Άγιος Θεράπων επίσκοπος Κύπρου
Ὤφθης Θεράπων, οἷα θύτης τοῦ Λόγου,
Ὤφθης Θεράπων, καὶ δι' αἵματος Πάτερ.
Από που καταγόταν ο Άγιος Θεράπων δεν το γνωρίζουμε με βεβαιότητα. Κατ' άλλους καταγόταν από την Ανατολή, «ἐκ τῆς Ἑῴας» όπως σημειώνει ο Άγιος Ανδρέας Κρήτης και κατ' άλλους «ἐκ τῆς τῶν Ἀλαμάνων χώρας», δηλαδή από περιοχή της σημερινής Γερμανίας.
Τον ακριβή χρόνο της γεννήσεως του τον αγνοούμε παντελώς. Από πληροφορίες που μας παρέχουν τα διάφορα συναξάρια, όπως π.χ. η δράση του κατά της αίρεσης του θεοπασχητισμού και της εικονομαχίας, μας επιτρέπουν να συμπεράνουμε πως ο Άγιος Θεράποντας έζησε τον 7ο ή αρχές του 8ου μ.Χ. αιώνα, όχι όμως μετά το 740 μ.Χ., ημερομηνία που κοιμήθηκε ο Άγιος Ανδρέας Κρήτης, ο Ιεροσολυμίτης, ο οποίος - πιθανότατα κατά το τέλος της ζωής του - εκφώνησε θαυμάσιο εγκωμιαστικό λόγο προς τιμή του Αγίου Θεράποντος.
Η αγιογραφία μας, τον ιστορεί ότι άνηκε στην τάξη των μοναχών, εκείνων πού απαρνούνται στ' αλήθεια το δικό τους θέλημα και κουβαλάνε ευχάριστα το σταυρό του Κυρίου.
Η παράδοση, αναφέρει ότι ο Θεράπων έζησε ένα διάστημα στα Ιεροσόλυμα και στην συνέχεια έγινε επίσκοπος Κιτίου στην Κύπρο. Εκεί, συνέχισε να τελεί θαύματα και να ποιμαίνει τον λαό μέχρι που τελείωσε μαρτυρικά η ζωή του, όταν τον κατέσφαξαν πάνω στην Αγία Τράπεζα την ώρα που λειτουργούσε Άραβες πειρατές.
Το τίμιο λείψανο του, μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, αρχικά στον Ναό της Θεοτόκου στις Βλαχέρνες και στην συνέχεια σε ναό που έφερε το όνομα του. Σήμερα, εντός των τειχών της Κωνσταντινούπολης, υπάρχει μικρό εκκλησάκι-προσκύνημα, όπου αναβλύζει μύρο και πραγματοποιεί θαύματα, σ' αυτούς που προστρέχουν σ' αυτό με ειλικρινή πίστη.
Άγια λείψανα του Αγίου Θεράποντος φυλάσσονται στην Κοινοβιακή Ιερά Μονή Ζωγράφου του Αγίου Όρους, στον Ιερό Ναό Αγίου Θεράποντος Ζωγράφου Αθηνών και στον Ιερό Ναό του στην Μυτιλήνη.
Ακολουθία του Αγίου συνέγραψε ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης και επιδιορθώθηκε το 1785 μ.Χ. από τον αρχιδιάκονο Αγάπιο τον Πάριο.
Ένα από τα πολλά θαύματα του Αγίου Θεράπων είναι και το εξής: Όταν βρισκόταν στα Ιεροσόλυμα, συνάντησε μια Εβραία που έκλαιγε γοερά, καθώς πήγαινε να ενταφιάσει το νεκρό γιό της. Μόλις την είδε ο Άγιος, τη λυπήθηκε και προσευχόμενος στον Κύριο ανέστησε το νεκρό παιδί της. Ύστερα από αυτό, μάνα και γιός, αφού ευχαρίστησαν τον Θεό και τον Άγιο Θεράποντα, βαπτίστηκαν Χριστιανοί.
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α´.
Ἀσκήσει μὲν τὸ πρῶτον λάμψας Ὅσιε, πάσας δαιμόνων φάλαγγας κατετρόπωσας, ἀθλήσει δὲ τὸ δεύτερον ἀριστεύσας τὰς τῶν τυράννων ἀπειλὰς κατεφρόνησας. Διὸ διπλοῦν παρὰ Θεοῦ στέφος λαβών, συγχαίρεις τῶν ἀγγέλων τοῖς χοροῖς, καὶ τρυφᾶς Θεράπων μάρτυς, σὺν τοῖς ὁσίοις καὶ ἱερομάρτυσι. Δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, Δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, Δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ πᾶσιν ἰάματα.
Οπτικοακουστικό Υλικό
Ακούστε το απολυτίκιο!
Σχετικά κείμενα
Βίος - Θαύματα - Παρακλητικός Κανών Αγίου Θεράποντα
Άγιος Ισίδωρος που μαρτύρησε στη Χίο
Ἔσαινεν Ἰσίδωρον ἐλπὶς τοῦ στέφους,
Καὶ πρὸς τομὴν ἤπειγεν, ἐξ ἧς τὸ στέφος.
Ἐν δ' Ἰσίδωρον ἄορ δεκάτῃ τάμεν ἠδὲ τετάρτῃ.
Ο Άγιος Ισίδωρος ήταν ναύτης του βασιλικού στόλου, στα χρόνια του αυτοκράτορα Δεκίου, και καταγόταν από την Αλεξάνδρεια.
Κάποια μέρα που η μοίρα του στόλου ήταν αγκυροβολημένη στη Χίο, καταγγέλθηκε από τον κεντυρίων Ιούλιο στο Ναύαρχο Νουμέριο ότι ο Ισίδωρος είναι χριστιανός. Ο Νουμέριος δεν άργησε να ακούσει το ίδιο και από τον ίδιο τον Ισίδωρο, όταν τον προσκάλεσε να ομολογήσει. Τότε τον έδειραν σκληρά και κατόπιν τον έριξαν στη φυλακή.
Ο πατέρας του μόλις έμαθε το γεγονός αυτό, αμέσως κίνησε για τη Χίο, πολύ στενοχωρημένος, διότι ο γιος του εγκατέλειψε την πατροπαράδοτη ειδωλολατρική θρησκεία. Όταν έφθασε στη Χίο, δε δυσκολεύτηκε να δει το γιο του. Ο Ισίδωρος, μόλις αντίκρισε τον πατέρα του, με πολλή ευλάβεια και στοργή τον ασπάσθηκε συγκινημένος. Το ίδιο έκανε και ο πατέρας του, αλλά δεν άργησε να εκφράσει και τη θλίψη του γι' αυτόν. Ο Ισίδωρος του είπε ότι μάλλον έπρεπε να χαίρεται, διότι είδε το φως που προσφέρει ο Ιησούς Χριστός. Ο πατέρας του τον παρακάλεσε θερμά να επιστρέψει στην ειδωλολατρία, αλλά ο Ισίδωρος έμεινε αμετακίνητος στην πίστη του. Τότε, οργισμένος αυτός, τον καταράστηκε και παρότρυνε το Νουμέριο να τον θανατώσει το συντομότερο. Και πράγματι, ο Ισίδωρος μετά από διάφορα βασανιστήρια αποκεφαλίσθηκε. Έτσι, επαληθεύεται ο λόγος του Κυρίου, ότι «παραδώσει εἰς θάνατον πατὴρ τέκνον» (Ματθαίου Ι' 21). Δε θα είναι, δηλαδή, μόνο οι ξένοι εναντίον των αγωνιζομένων χριστιανών, αλλά και οι άνθρωποι του σπιτιού τους. Και θα παραδώσει στο θάνατο ο άπιστος πατέρας το πιστό παιδί του.
Το σεπτό λείψανό του το έριξαν σε φαράγγι, για να τον καταφάγουν τα όρνεα, λίγοι δε στρατιώτες φύλαγαν εκεί, μην τυχόν έλθουν οι Χριστιανοί και παραλάβουν το σώμα. Όμως, μία Χριστιανή, ονόματι Μυρόπη (βλέπε 2 Δεκεμβρίου), ήλθε τη νύχτα και με την βοήθεια δύο υπηρετριών, την ώρα που οι στρατιώτες είχαν πέσει και ησύχαζαν, παρέλαβε το ιερό λείψανο, το οποίο ενταφίασε. Την επομένη, ο Νουμέριος πληροφορήθηκε ότι το λείψανο του Μάρτυρος είχε αρπαχθεί. Υπέθεσε ότι οι στρατιώτες δελεάστηκαν με χρήματα και δώρα και επέτρεψαν στους Χριστιανούς να παραλάβουν το σώμα του Αγίου. Γι' αυτό τους φυλάκισε, ενώ παράλληλα κυκλοφόρησε την είδηση ότι θα τους φονεύσει , αν δεν του πουν σε ποιον παρέδωσαν το λείψανο. Η Μυρόπη έκρινε ότι θα ήταν άδικο να εκτελεσθούν οι στρατιώτες. Γι' αυτό παρουσιάσθηκε στον Νουμέριο και του δήλωσε την αλήθεια. Εκείνος έδωσε εντολή να την φυλακίσουν. Μετά το μαρτύριό της, οι Χριστιανοί έθαψαν με ευλάβεια το λείψανο της Παρθενομάρτυρος κοντά στον τάφο, όπου προηγουμένως αυτή είχε αποθέσει αυτό του Αγίου Ισιδώρου.
Η ύπαρξη των Λειψάνων του Αγίου Ισιδώρου στη Χίο, μαρτυρείται ήδη κατά τον 6ο αιώνα μ.Χ. από τον αγιολόγο Γρηγόριο Τουρώνη. Προηγουμένως, τον 5ο αιώνα μ.Χ., ο Άγιος Μαρκιανός, Οικονόμος της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινούπολης (βλέπε 10 Ιανουαρίου), είχε μεταφέρει στη Βασιλεύουσα την Κάρα και μέρος των Λειψάνων του Μάρτυρος, τα οποία κατέθεσε σε παρεκκλήσιο του Ναού της Παναγίας στο Πέραν. Τα υπόλοιπα Λείψανα του Μάρτυρος αφαιρέθηκαν από την Χίο το 1125 μ.Χ., με την βοήθεια του Βενετικού Στόλου, από τον Ελληνόφωνο Λατίνο Κληρικό Cebrano Cebrani, με την ευκαιρία στρατιωτικής αποστολής στην Ανατολή του Δόγη Δομηνίκου Michiel. Την 1η Μαΐου 1356 μ.Χ. τα Λείψανα του Μάρτυρος κατατέθηκαν σε Παρεκκλήσιο προς τιμήν του, μέσα στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Μάρκου.
Την 17η Σεπτεμβρίου 1626 μ.Χ. η Κάρα του Αγίου κλάπηκε από την Τουρκοκρατούμενη Κωνσταντινούπολη με την βοήθεια ντόπιου Χριστιανού, ο οποίος πληρώθηκε αδρότατα από τις Βενετικές Αρχές. Η Κάρα έφθασε στη Βενετία την 1η Μαρτίου 1627 μ.Χ. και κατατέθηκε στο Θησαυρό του Αγίου Μάρκου.
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Ὁ Μάρτυς σου Κύριε, ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτοῦ, τὸ στέφος ἐκομίσατο τῆς ἀφθαρσίας, ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν· ἔχων γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλεν ἔθραυσε καὶ δαιμόνων τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτοῦ ταῖς ἱκεσίαις Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Έτερον Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Ὡς στρατευθεὶς τῷ Βασιλεῖ τῶν αἰώνων, τῶν ἐπιγείων τὴν στρατείαν ἀπώσω, καὶ εὐθαρςῶς ἐκήρυξας Χριστὸν τὸν Θεὸν· ὅθεν τὸν ἀγῶνά σου, τὸν καλὸν ἐκτελέσας, Μάρτυς θεοδόξαστος, τοῦ Σωτῆρος ἐδείχθης· ὃν ἐκδυσώπει σώζεσθαι ἡμᾶς, τοὺς σὲ τιμῶντας, παμμάκαρ Ἰσίδωρε.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Κυβερνήτης μέγιστος τῇ οἰκουμένῃ σὺ ἐφάνης ἅγιε, ταῖς πρὸς Θεόν σου προσευχαῖς· διὸ ὑμνοῦμέν σε σήμερον, Μάρτυς θεόφρον, Ἰσίδωρε ἔνδοξε.
Μεγαλυνάριον
Ξίφει ἐκτμηθείς σου τὴν κεφαλήν, ἔτεμες τῆς πλάνης, Ἀθλοφόρε τὰς μηχανάς, καὶ Χριστῷ ἡνώθεις, τῇ κεφαλῇ τῶν ὅλων, ὡς κοινωνὸς τοῦ πάθους, τούτου Ἰσίδωρε.
Κάθισμα
Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.
Ἀγωνισάμενος, κατὰ τοῦ ὄφεως, ἔστησας τρόπαιον, Μάρτυς Ἰσίδωρε· ἐκ τῆς Αἰγύπτου γὰρ φωστήρ, αὐγάζων τὴν ὑφήλιον, πᾶσιν ἐξανέτειλας, τὰς κινήσεις ποιούμενος, πρὸς τὸν ἀνατείλαντα, ἐκ Παρθένου θεόπαιδος, δι' ὃν σφαγιασθεὶς ἀθλοφόρε, θῦμα εὐῶδες γεγένησαι.
Οπτικοακουστικό Υλικό
Ακούστε το απολυτίκιο!