Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2025
Άγιοι Φιλήμων, Απολλώνιος, Αρριανός και οι τέσσερις Προτεκτοράτοι
Eις τον Φιλήμονα.
Ἔτερπεν αὐλοῖς πρὶν Φιλήμων τοὺς φίλους,
Τανῦν δὲ τμηθείς, τέρπεται τέρψιν ξένην.
Eις τον Aπολλώνιον.
Ἀπολλώνιον, υἱὸν Ὑψίστου θέσει,
Κτείνουσι υἱοὶ τῆς ἀπωλείας ξίφει.
Eις τον Aρριανόν.
Τὸν Ἀρριανὸν ἐργάται πονηρίας.
Ἔργον θαλάσσης δεικνύουσιν ἀφρόνως.
Eις τους Προτίκτορας.
Βάπτισμα πόντος τοῖς Προτίκτορσι ξένον,
Φοροῦσι σάκκους, ὡς στολὰς ἐμφωτίους.
Οι Άγιοι αυτοί, έζησαν στα χρόνια του βασιλιά Διοκλητιανού (290 μ.Χ.) και το μαρτύριο τους έγινε ως εξής:
Ο ηγεμόνας της Θήβας στην Αίγυπτο Αρριανός, συνέλαβε 37 χριστιανούς. Ένας απ' αυτούς, ο Απολλώνιος, δείλιασε τα βασανιστήρια και έδωσε τέσσερα φλουριά και τα ρούχα του στον Φιλήμονα, που έπαιζε σουραύλι και να θυσιάσει αυτός στα είδωλα αντί αυτού. Ο Φιλήμονας φόρεσε τα ρούχα, συγχρόνως συνδέθηκε νοητά και με τη χριστιανική πίστη. Και όταν διατάχθηκε να θυσιάσει στα είδωλα, αυτός ομολόγησε τον Χριστό. Τότε ο ηγεμόνας πρόσταξε να έλθει ο Φιλήμονας να παίξει με το σουραύλι του, για να ελκυσθεί ο δήθεν Απολλώνιος. Αλλά ο Φιλήμονας φανερώθηκε και ο ηγεμόνας έμεινε έκπληκτος. Του είπε όμως ότι δεν είναι χριστιανός, διότι δεν έχει βαπτισθεί. Τότε ο Φιλήμονας προσευχήθηκε θερμά και αμέσως έβρεξε δυνατά. Η βροχή αυτή, πληροφορήθηκε ο Φιλήμονας ότι, ήταν βάπτισμα γι' αυτόν. Επειδή όμως ο Απολλώνιος έγινε αιτία να πιστέψει ο Φιλήμονας, ο ηγεμόνας τον έφερε μπροστά του και αυτός ομολόγησε τον Χριστό. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, ο Αρριανός να τους βασανίσει σκληρά και κατόπιν τους αποκεφάλισε. Αλλά και ο Αρριανός τυφλώθηκε.
Στον ύπνο του όμως, φάνηκε ο Φιλήμονας και του είπε ν' αλείψει στα μάτια του χώμα από τον τάφο του και θα θεραπευτεί. Πράγμα που έγινε. Τότε πίστεψε στον Χριστό ο Αρριανός με τέσσερις σωματοφυλακές του και αργότερα όλοι μαζί μαρτύρησαν.
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ'. Τὴν ὡραιότητα.
Tὴν ἑξαστέλεχον μαρτύρων φάλαγγα, ᾀσμάτων ἄνθεσιν ἀνευφημήσωμεν, ὡς καθαιρέτας τοῦ ἐχθροῦ καὶ στύλους τῆς εὐσεβείας· Θύρσον καὶ Φιλήμονα καὶ στερρὸν Ἀπολλώνιον, Ἀρριανόν Καλλίνικον καὶ τὸν ἔνδοξον Λεύκιον· αὐτοὶ γὰρ οὐρανίων χαρίτων κόσμῳ πυρσεύουσι τὴν αἴγλην.
Άγιοι Θύρσος, Λεύκιος και Καλλίνικος
Eις τον Θύρσον.
Οὐ δένδρινόν σε, Θύρσε, θύρσον ὁ πρίων,
Πρὸ τῆς τελευτῆς εὗρεν, ὡς ῥᾷστα πρῖσαι.
Eις τον Λεύκιον.
Ὁ πνεῦμα λευκὸς Λεύκιος, τμηθεὶς ξίφει,
Τὸ σῶμα βάπτει φοινικοῦν ἐξ αἱμάτων.
Eις τον Kαλλίνικον.
Ὁ Καλλίνικος, ἐκκοπεὶς τὸν αὐχένα,
Ὑπῆρξε Καλλίνικος ἐκ τῶν πραγμάτων.
Πρῖσιν ἀλύξας, Θύρσε, θάνες δεκάτῃ γε τετάρτῃ.
Οι Άγιοι Θύρσος, Λεύκιος και Καλλίνικος (κατ' άλλους Κορωνάτος) έζησαν στα μέσα του 3ου αιώνα μ.Χ. Κατάγονταν από τη Βιθυνία και κατοικούσαν στην Καισαρεία και ανήκαν όλοι σε διακεκριμένες οικογένειες. Ήταν χαρακτήρες ταπεινοί και αγαπούσαν το Θεό «ἐν ἀγάπῃ ἀνυποκρίτῳ» (Β' προς Κορινθίους, στ' 6), δηλαδή με αγάπη πραγματική και ελεύθερη από υποκρισία. Γι' αυτό απέφευγαν το θόρυβο της δημοσιότητας, αλλά όμως ήταν πασίγνωστοι για τη γεμάτη ελεημοσύνες ζωή τους.
Ο έπαρχος Κουμβρίκιος, φανατικός ειδωλολάτρης, βλέποντας να προοδεύουν οι χριστιανοί, προσπαθούσε με κάθε τρόπο να τους περιορίσει. Αυτή η κατάσταση έκανε το Λεύκιο και πήγε στον έπαρχο. Τον παρακάλεσε να είναι μετριότερος προς τους χριστιανούς. Μόλις το άκουσε αυτό ο Κουμβρίκιος, αμέσως τον συνέλαβε και τον καταδίκασε σε θάνατο. Και το πρωί, έξω από την πόλη τον αποκεφάλισε.
Το γεγονός λύπησε τους χριστιανούς, αλλά άναψε ακόμα περισσότερο τη φλόγα της πίστης προς το Χριστό. Μετά από δύο ημέρες, πήγε άλλος χριστιανός στον έπαρχο, ο Θύρσος. Θαρραλέα του είπε ότι η ειδωλολατρία είναι πλάνη και ότι τελικός νικητής θα είναι ο Χριστός. Αυτά και άλλα πολλά σοφά λόγια του Θύρσου, τα άκουσε και ένας ιερέας των ειδώλων, ο Καλλίνικος. Η ψυχή του φωτίστηκε και δήλωσε ότι είναι χριστιανός. Τότε, επί τόπου ο έπαρχος αποκεφάλισε τον Καλλίνικο και πριόνισε το Θύρσο.
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)
Ἦχος γ'. Τὴν ὡραιότητα.
Tὴν ἑξαστέλεχον μαρτύρων φάλαγγα, ᾀσμάτων ἄνθεσιν ἀνευφημήσωμεν, ὡς καθαιρέτας τοῦ ἐχθροῦ καὶ στύλους τῆς εὐσεβείας· Θύρσον καὶ Φιλήμονα καὶ στερρὸν Ἀπολλώνιον, Ἀρριανόν Καλλίνικον καὶ τὸν ἔνδοξον Λεύκιον· αὐτοὶ γὰρ οὐρανίων χαρίτων κόσμῳ πυρσεύουσι τὴν αἴγλην.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Τοὺς φωστῆρας ἅπαντες, τῆς Ἐκκλησίας, συνελθόντες σήμερον, ἐν ἐγκωμίοις ἱεροῖς, ἀνευφημοῦντες ὑμνήσωμεν, ὡς ἀθλοφόρους Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν.
Οπτικοακουστικό Υλικό
Κυριακή των Αγίων Προπατόρων
Δέξασθαι χαρὰν οἱ πάλαι Προπάτορες,
Βλέποντες ἐγγίζοντα Xριστὸν Μεσσίαν.
Γήθεο Ἀβραάμ, ὅτι Πρόπαππος Χριστοῦ ἐδείχθης.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας, όρισαν την Κυριακή πριν την Κυριακή προ της γεννήσεως του Χριστού, τη μνήμη των Προπατόρων Του, δηλαδή των κατά σάρκα προγόνων Του, όπως είναι ο Αβραάμ και οι υπόλοιποι, από τους οποίους προήλθε ο Κύριος Ιησούς Χριστός.
Την Κυριακη των προπατορων γιορτάζει και η Αγία Μαρία η προμήτωρ της Θεοτόκου.
Λειτουργικά κείμενα
Κοντάκιον
Ἦχος β’. Αὐτόμελον.
Χειρόγραφον εἰκόνα μὴ σεβασθέντες, ἀλλ' ἀγράφῳ οὐσίᾳ θωρακισθέντες τρισμακάριοι, ἐν τῷ σκάμματι τοῦ πυρὸς ἐδοξάσθητε, ἐν μέσῳ δὲ φλογὸς ἀνυποστάτου ἱστάμενοι, Θεὸν ἐπεκαλεῖσθε· Τάχυνον ὁ Οἰκτίρμων, καὶ σπεῦσον ὡς ἐλεήμων, εἰς τὴν βοήθειαν ἡμῶν, ὅτι δύνασαι βουλόμενος.
Ὁ Οἶκος
Ἔκτεινόν σου τὴν χεῖρα, ἧς πάλαι ἔλαβον πεῖραν Αἰγύπτιοι πολεμοῦντες, καὶ Ἑβραῖοι πολεμούμενοι· μὴ καταλίπῃς ἡμᾶς, καὶ καταπίῃ ἡμᾶς ὁ θάνατος, ὁ διψῶν ἡμᾶς, καὶ Σατᾶν ὁ μισῶν ἡμᾶς· ἀλλ' ἔγγισον ἡμῖν, καὶ φεῖσαι τῶν ψυχῶν ἡμῶν, ὡς ἐφείσω ποτὲ τῶν Παίδων σου τῶν ἐν Βαβυλῶνι, ἀπαύστως ἀνυμνούντων σε καὶ βληθέντων ὑπὲρ σοῦ εἰς τὴν κάμινον, καὶ ἐκ ταύτης κραυγαζόντων σοι. Τάχυνον ὁ οἰκτίρμων, καὶ σπεῦσον ὡς ἐλεήμων εἰς τὴν βοήθειαν ἡμῶν, ὅτι δύνασαι βουλόμενος.
Κάθισμα
Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ.
Ὑμνήσωμεν πιστοί, τοὺς Προπάτορας πάντας, Χριστοῦ τοῦ δι' ἡμᾶς, ἐπὶ γῆς ὁραθέντος, δοξάζοντες ἐν ᾄσμασι, τὸν αὐτοὺς θαυμαστώσαντα, ὡς τὴν ἔλευσιν, προεκτυπώσαντας τούτου, καὶ τὴν γέννησιν, τὴν ἐκ Παρθένου ἀφράστως, τῷ κόσμῳ κηρύξαντας.
Σχετικά κείμενα
-
Εν αρχή ην ο πόνος, τούτες τις τρομερές μέρες του φετινού Αυγούστου. Ναι, ο πόνος. Γιατί πριν από κάθε ανάλυση, ακόμα και την εμβριθέστερη...
-
Τίτλοι αρχής (το παρακάτω βίντεο ανέβηκε από το κανάλι bellllllochannel στο Youtube) Μοιάζει...
-
Πηγή εικόνας: i-diadromi.gr Καλήν εσπέραν άρχοντες, αν είναι ορισμός σας, Χριστού τη Θεία γέννηση, να πω στ’ αρχοντικό σας. Χριστός γεννάται...





