Οι προεδρικές εκλογές της Κυριακής που μας έρχεται είναι οι σημαντικότερες στην πρόσφατη ιστορία της λατινοαμερικάνικης χώρας, με τον κομμουνιστή συνδικαλιστή Πέδρο Καστίγιο να προηγείται στις δημοσκοπήσεις.
Πιο ωμά από τον τίτλο των Φαϊνάνσιαλ Τάιμς προ τριών ημερών δε θα μπορούσε να το θέσει κανένας: «Σε πανικό η ελίτ του Περού, μπροστά στην νίκη της σκληρής αριστεράς στις εκλογές» (Peru’s elite in panic at prospect of hard-left victory in presidential election).
«Πανικός έχει καταλάβει την ελίτ του Περού, έναντι μιας ενδεχόμενης νίκης του Καστίγιο, του οποίου το πολιτικό κόμμα, Ελεύθερο Περού, επιδιώκει την μαρξιστική πλήρη εθνικοποίηση, υψηλότερη φορολογία, ένα νέο λαϊκό σύνταγμα και πολιτική αντικατάστασης των εισαγωγών στη χώρα που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός χαλκού στον κόσμο», ανοίγει το άρθρο. Μια παραγωγή με ιδιαίτερη σημασία στην παγκόσμια οικονομία, που όντως μπορεί να αλλάξει πλήρως το πρόσωπο του Περού, αν αυτό καταφέρει να ξεφύγει από τα νύχια των «επενδυτών» και των άγριων νεοφιλελεύθερων πολιτικών που στηρίζει η Φουτζιμόρι.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως αναφέρει το πρακτορείο Reuters, από τη δεκαετία του ’90, οι διεφθαρμένες και νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις της χώρας έχουν υπογράψει, για όσους επενδύουν σε εξορύξεις, 25 «συμφωνίες φορολογικής σταθερότητας», όπως τις λένε, δηλαδή συμφωνίες που «προστατεύουν πλήρως τους επενδυτές από οποιαδήποτε πολιτική αναταραχή» ώστε «να συνεχιστούν αδιατάρακτα οι επενδύσεις», το ξεπούλημα της χώρας και του χαλκού.
Ίσως η πιο κακή επιλογή των νεοφιλελεύθερων ήταν η προαγωγή των συνθημάτων «Κούβα θα γίνουμε» ή «θα μας κάνουν Βενεζουέλα», που έχουν καταλάβει όλους τους διαφημιστικούς χώρους της Λίμας – είναι πολλά τα λεφτά, σε κάθε περίπτωση. Όμως, σε μία χώρα που την έχει αποδεκατίσει η πανδημία και που έχουν ξεκληριστεί ολόκληρες οικογένειες, το «Κούβα θα γίνουμε» δεν ηχεί καθόλου δυσοίωνο.
Σε πανικό, που αποτελεί αποκορύφωμα των πρόσφατων αγώνων του λαού του Περού και της μεγάλης έκπληξης της πρώτης φάσης της προεδρικής εκλογής, το πέρασμα του κομμουνιστή συνδικαλιστή δασκάλου, Πέδρο Καστίγιο στο δεύτερο γύρο, απέναντι στην Κέικο Φουτζιμόρι της γνωστής οικογενείας.
Ο Πέδρο Καστίγιο είναι 51 ετών, δάσκαλος, συνδικαλιστής και στην πρώτη γραμμή των αγώνων «από τα κάτω», από το 2002. Αναδείχθηκε από τους αγώνες και τις κινητοποιήσεις των δασκάλων του 2017, με κεντρικό αίτημα καλύτερες αμοιβές. Αποφάσισε την κάθοδο του στην Προεδρία, με το κόμμα Ελεύθερο Περού, μόλις τον Οκτώβριο που μας πέρασε, θέλοντας να εκφράσει τις απαιτήσεις του μεγάλου λαϊκού ρεύματος. Η ανάδειξη του, πρώτου, στις προκριματικές προεδρικές εκλογές, ήταν έκπληξη για την ελίτ και στηρίχθηκε στην ψήφο της περιφέρειας και των φτωχότερων περιοχών της χώρας.
Γνήσια κόρη του πατρός της – ο πρώην Πρόεδρος Αλμπέρτο Φουτζιμόρι καταδικάστηκε και φυλακίστηκε για βαρύτατες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μεταξύ των οποίων η δολοφονία αθώων πολιτών-, η 45χρονη Κέικο Φουτζιμόρι, ηγέτιδα του κόμματος Λαϊκή Ισχύς, είναι ήδη κατηγορούμενη για διαφθορά – κάτι, πάντως, όχι ιδιαίτερα σπάνιο στο Περού όπου η πλειοψηφία των βουλευτών και πάνω από 90% των δημάρχων και επαρχιακών υψηλόβαθμων αξιωματούχων έχουν αντιμετωπίσει κατηγορίες διαφθοράς. Είναι η τρίτη φορά που διεκδικεί την προεδρία – και λογικά και αυτήν θα αποτύχει, όπως ακριβώς συνέβη και το 2011 και το 2016. Την ανάγκη ποιώντας φιλοτιμία, η ελίτ της χώρας συνασπίζεται γύρω της, αλλά γνωρίζει πολύ καλά ότι οι πιθανότητες της δεν μπορούν να αυξηθούν: δεν είναι μόνον η λαοφιλία και καθαρότητα του Πέδρο, είναι και η βαθιά αντιπάθεια που έχει προς το όνομα «Φουτζιμόρι» αλλά και την ίδια ο λαός του Περού.
Σε πανικό που επιτείνεται από τις δημοσκοπήσεις, και μάλιστα δημοσκοπήσεις που δεν μπορεί να εμπιστευτεί κανείς, καθώς προέρχονται από συστημικές πηγές. Όμως, και στις μετρήσεις της Ipsos και οι μετρήσεις του περουβιάνικου Ιστιτούτου δημοσκοπήσεων δείχνουν να προηγείται από δύο ως τέσσερα τοις εκατό ο Πέδρο Καστίγιο, και με ανοδικές τάσεις. Σε «καθαρούς αριθμούς», ο Πέδρο Καστίγιο εμφανίζεται να λαμβάνει 42-44% της ψήφου και η Φουτζιμόρι 34-40%. Το αποτέλεσμα αναμένεται να είναι ακόμη μεγαλύτερο υπέρ του Πέδρο Καστίγιο, αφού οι δημοσκοπήσεις δεν τον έφερναν καν στη δυάδα στην προηγηθείσα εκλογική αναμέτρηση.
Και τότε, που ο Πέδρο δεν μπήκε στα «πρώτα ονόματα» των προεκλογικών δημοσκοπήσεων, ήταν δεδομένο ό,τι μεταξύ όλων των υποψηφίων προέδρων της πρώτης προκριματικής φάσης, η Φουτζιμόρι ήταν ο άνθρωπος που οι ψηφοφόροι «αγαπούν να μισούν», κατά το γνωστό αμερικάνικο ρηθέν. Έλαβε 13,4% και ήρθε δεύτερη. Η διαφορά της από τον πρώτο, τον Πέδρο Καστίγιο, ήταν διόλου ευκαταφρόνητη, άγγιξε τις 5,5 μονάδες – με ακόμη 16 υποψήφιους να ακολουθούν, τότε. Όπως γράφτηκε χαρακτηριστικά και δικαίως, τα άκυρα και τα λευκά πήραν μεγαλύτερο ποσοστό από την Φουτζιμόρι σε εκείνες τις εκλογές. Όσο για την τωρινή της εκλογική εκστρατεία: Την περασμένη εβδομάδα, όταν αποπειράθηκε να πάει να μιλήσει στο Κούσκο, εγκατέλειψε πριν καν φτάσει στον προγραμματισμένο χώρο ομιλίας, γιατί οι πολίτες της ιστορικής πόλης την περίμεναν για να εκτοξεύσουν εναντίον της ότι είχαν πρόχειρο – από ντομάτες και πλαστικά μπουκάλια μέχρι σκουπίδια.
Σε αυτό το πλαίσιο, ναι μεν η μάχη δεν έχει τελειώσει, αλλά προδιαγράφεται νικηφόρα για την αριστερά, σε μια χώρα που, όπως έγραφε η US Today, «αποτελεί παράδεισο για τις ξένες επενδύσεις», με ότι συνεπάγεται αυτό.
Όπως είναι αναμενόμενο, η πόλωση είναι τεράστια. Και οι λέξεις που ακούγονται περισσότερο είναι «κομμουνισμός» – από την πλευρά της Φουτζιμόρι – και «τέλος στη διαφθορά» από την πλευρά Καστίγιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι οπαδοί της Φουτζιμόρι βγήκαν στους δρόμους της Λίμας και διαδήλωσαν, το περασμένο Σάββατο, με κεντρικό σύνθημα «Όχι στον κομμουνισμό» και οι κατηγορίες που εκτόξευαν κατά του Καστίγιο ήταν ότι «φεύγει το ξένο κεφάλαιο από τη χώρα εξαιτίας του και χάνονται οι επενδύσεις». Είναι και αυτό ένα μέτρο πίεσης που ασκείται και διαφημίζεται: η άνοδος του Καστίγιο στις δημοσκοπήσεις συνοδεύεται από «έξοδο του δολαρίου», καθώς οι πλούσιοι στέλνουν εκτός χώρας τα λεφτά τους, και αντίστοιχη πτώση του τοπικού νομίσματος, σολ, κάτι που τα συστημικά μέσα αναφέρουν συνεχώς. Άλλωστε, μέχρι και στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς έφτασαν οι καταγγελίες ότι «οι ιδιοκτήτες μέσων ενημέρωσης πιέζουν ασφυκτικά τους δημοσιογράφους να δαιμονοποιήσουν τον Καστίγιο».
Στην μεγάλη διαδήλωση της αριστεράς, το περασμένο Σάββατο, το κύριο σύνθημα ήταν «Όχι στη διαφθορά, όχι στους Φουτζιμόρι». Όσο για τον Πέδρο Καστίγιο, το κεντρικό σύνθημα της προεκλογικής εκστρατείας του είναι «Όχι πια φτωχοί πολίτες σε μια τόσο πλούσια χώρα».
«Η παραδοσιακή πολιτική τάξη γεμίζει τις τσέπες της με τον πλούτο αυτής της όμορφης πατρίδας. Το Περού είναι μια πάμπλουτη χώρα και ο λαός του τρώει χώμα για να ζήσει. Εμείς θα δώσουμε την χώρα πίσω, στο λαό», είπε στην πιο πρόσφατη ομιλία του, λαμβάνοντας την μόνιμη συνθηματική απάντηση: Urgente, urgente, Pedro presidente!, όσο πιο γρήγορα γίνεται, ο Πέδρο Πρόεδρος. Σύνθημα που αποτελεί συνέχεια του συνθήματος με το οποίο ο λαός ζητούσε συνταγματική αλλαγή το περασμένο φθινόπωρο: «Επείγον, Επείγον, Επείγον, Συνταγματική Αναθεώρηση» (Urgente, Urgente, Urgente, Asamblea Constituyente!). Η ψήφιση νέου, δημοκρατικού συντάγματος είναι βασική προγραμματική δήλωση του Πέδρο Καστίγιο.
Η πανδημία έπληξε το Περού όσο καμμία άλλη χώρα στον κόσμο, με αναλογικά διπλάσιο ποσοστό θανάτων, σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο. Παράλληλα, το σκληρό λοκντάουν που επιβλήθηκε στο πρώτο κύμα, έκανε τους φτωχούς ακόμη φτωχότερους, με αύξηση όσων ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας κατά 10% – σε μια χώρα που το «κάτω από το όριο της φτώχειας» είναι η πλειοψηφία.
Η καταστροφή που επέφερε η πανδημία ήρθε ως επιστέγασμα των ιδιωτικοποιήσεων και του καταρρεύσαντος συστήματος υγείας, του βυθίσματος των πολιτικών ελίτ στη διαφθορά – δρουν ατιμώρητοι επί δεκαετίες-, στην αδιαφορία για το λαό. Οδήγησε στο μεγάλο ξέσπασμα του περασμένου Οκτώβρη, όταν ο λαός του Περού, με πρωτοκαθεδρία τους νέους, βγήκε στο δρόμο, οδηγώντας σε διαδοχικές παραιτήσεις προέδρων, και την επιβίωση του τρίτου μόνο υπό το πρίσμα των εκλογών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου