Το ψηφιδωτό της Θεοτόκου (Βρεφοκρατούσας) στην Αγιά Σοφιά, στην Κωνσταντινούπολη.
Η Ελλάς Ευγνωμονούσα, Θεόδωρος Βρυζάκης (1858)
Δευτέρα 8 Ιανουαρίου 2024
Οσία Δομνίκη
Λιποῦσα τὴν γῆν οὐρανόφρων Δομνίκα,
Εἰς οὐρανοὺς ἀνῆλθεν, ὥσπερ ἠγάπα.
Δομνίκαν ὀγδοάτῃ πότμου λάβε νὺξ ἐρεβεννή.
Η Οσία Δομνίκη γεννήθηκε στην Καρθαγένη της Αφρικής. Το 384, όταν έφτασε σε νεαρή ηλικία, για προσωπικούς λόγους έρχεται στην Κωνσταντινούπολη μαζί με άλλες σαράντα συνομήλικες της. Τότε αυτοκράτορας ήταν ο Μέγας Θεοδόσιος και Πατριάρχης ο Νεκτάριος. Μόλις γνωρίζει τη Δομνίκη ο Πατριάρχης, διακρίνει τις αγνές της προθέσεις και αμέσως τη βαπτίζει και μετά την κάνει μοναχή. Στη χριστιανική μοναχική ζωή διακρίνεται νωρίς η Αγία για την πίστη της, το ζήλο, την αφοσίωση της στη φιλανθρωπία και, προπάντων, για την αγνότητα της ψυχής της, αποδεικνύοντας και αυτή με τη ζωή της τα λόγια του Κυρίου μας στους μαθητές Του και, κατ' επέκταση, σε όσους Τον ακολουθούν: «Σεις τώρα είσθε καθαροί. Και σας έχει καθαρίσει ο λόγος της αληθείας, πού σας έχω πει και διδάξει» (Ιωάννου ιε 3). Η ηθική καθαρότητα της Αγίας Δομνίκης, συνδυασμένη με την αξιοθαύμαστη ταπεινοφροσύνη της, είχε τέτοια απήχηση στη συνείδηση της Εκκλησίας μας, ώστε να την κατατάξει στο χορό των Αγίων της.
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον
Ήχος δ'. Ταχύ προκατάλαβε.
Αγάπη τή κρείττονι, καταυγασθείσα τον νουν, ασκήσει εξέλαμψας, ώσπερ λαμπάς φαεινή, Δομνίκα πανεύφημε όθεν Μοναζουοών σε, όδηγόν φωτοφόρον, έδειξεν ο Δεσπότης, δια βίου και λόγου. Ω πρέσβευε θεοφόρε, σώζεσθαι άπαντας.
Η δολοφονία του Νίκου Τεμπονέρα
Ο Νίκος Τεμπονέρας ήταν καθηγητής μαθηματικών. Το όνομά του έγινε γνωστό στο πανελλήνιο, όταν σκοτώθηκε από μέλη της ΟΝΝΕΔ, κατά τη διάρκεια μαθητικών κινητοποιήσεων σε Λύκειο της Πάτρας.
Ο Νίκος Τεμπονέρας (1953 - 1991) ήταν καθηγητής μαθηματικών σε Λύκειο της Πάτρας και στέλεχος του Εργατικού Αντιμπεριαλιστικού Μετώπου (ΕΑΜ). Το όνομά του έγινε γνωστό στο πανελλήνιο, όταν σκοτώθηκε από μέλη της ΟΝΝΕΔ, έπειτα από συμπλοκή σε Λύκειο της Πάτρας, κατά τη διάρκεια των μαθητικών κινητοποιήσεων της περιόδου 1990 - 1991.
Στα τέλη του 1990 τη χώρα κυβερνούσε η Νέα Δημοκρατία, με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και Υπουργό Παιδείας τον Βασίλη Κοντογιαννόπουλο. Ο χώρος της Παιδείας βρισκόταν σε αναβρασμό, εξαιτίας της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης που προωθούσε η κυβέρνηση. Με το πολυνομοσχέδιο που θα έφερνε στη Βουλή ρυθμίζονταν θέματα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (κατάργηση αδικαιολόγητων απουσιών, επιβολή «ομοιόμορφης» ενδυμασίας και «πειθαρχικού ελέγχου» της εξωσχολικής ζωής, επανακαθιέρωση προσευχής, έπαρσης της σημαίας και εκκλησιασμού) και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (λειτουργία ιδιωτικών ΑΕΙ, περικοπές κοινωνικών παροχών σε φοιτητές κ.ά.). Το 70% των σχολείων βρισκόταν υπό κατάληψη, ενώ καθημερινό φαινόμενο ήταν οι διαδηλώσεις στις μεγάλες πόλεις της χώρας.Ανάμεσά στα σχολεία που βρίσκονταν υπό κατάληψη ήταν καιι το Πολυκλαδικό Λύκειο Αμπελοκήπων, με πρωτοστάτη τον 16χρονο μαθητή Αλέξη Τσίπρα.
Η κατάσταση ήταν έκρυθμη και πολιτικά οξυμένη, με την κυβέρνηση να δέχεται τα πυρά σύσσωμης της αντιπολίτευσης. Αγανακτισμένοι γονείς και κάποια δυναμικά στελέχη της νεολαίας της Νέας Δημοκρατίας ζητούσαν τον τερματισμό των καταλήψεων, έστω και δια της βίας. Γύρω στις 10:30 μ.μ. της 8ης Ιανουαρίου 1991, μέλη της ΟΝΝΕΔ προσπάθησαν να ανακαταλάβουν το 3ο Γυμνάσιο - Λύκειο Πάτρας. Κατά τη διάρκεια συμπλοκής που επακολούθησε βρέθηκε νεκρός, χτυπημένος με σιδερολοστό στο κεφάλι, ο καθηγητής του σχολείου Νίκος Τεμπονέρας, που είχε προστρέξει να βοηθήσει τους καταληψίες μαθητές του.
Την επομένη, ο Υπουργός Παιδείας Βασίλης Κοντογιαννόπουλος υπέβαλε την παραίτησή του και θεωρήθηκε από τον Τύπο ως το εξιλαστήριο θύμα της κυβέρνησης για την εκτόνωση της κρίσης. Νωρίτερα, είχε κατηγορηθεί από τον Ανδρέα Παπανδρέου ως ηθικός αυτουργός της δολοφονίας Τεμπονέρα. (Τα επόμενο χρόνια, όταν η υπόθεση είχε καταλαγιάσει, ο Βασίλης Κοντογιαννόπουλος προσχώρησε στο ΠΑΣΟΚ και αναδείχθηκε στέλεχος των κυβερνήσεων Σημίτη). Στη θέση του στο Υπουργείο Παιδείας τοποθετήθηκε ο Γιώργος Σουφλιάς, ο οποίος ανακοίνωσε την απόσυρση όλων των επίμαχων νομοθετημάτων και την έναρξη διαλόγου για την παιδεία «από μηδενική βάση».
Στο αστυνομικό μέρος της υπόθεσης, ως δράστες της δολοφονίας Τεμπονέρα κατηγορήθηκαν ο πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ Αχαΐας και δημοτικός σύμβουλος Ιωάννης Καλαμπόκας, και το μέλος της τοπικής ΟΝΝΕΔ Αλέκος Μαραγκός. Συνελήφθησαν και οι δύο και προφυλακίστηκαν.
Στις 10 Ιανουαρίου 1991 πραγματοποιήθηκε μεγάλο συλλαλητήριο στην Αθήνα, στο οποίο πήραν μέρος γύρω στα 100.000 άτομα. Ήταν επεισοδιακό και είχε τραγική κατάληξη. Από τις συγκρούσεις ΜΑΤ και διαδηλωτών έπιασε φωτιά το πολυκατάστημα «Κάπα-Μαρούσης» στην Πανεπιστημίου, με αποτέλεσμα να βρουν τον θάνατο τέσσερις άνθρωποι. Την πυρκαϊά προκάλεσε ένα καπνογόνο που ρίχτηκε από τους αστυνομικούς. Τις επόμενες μέρες η κατάσταση άρχισε να ομαλοποιείται και από την πυροσβεστική πολιτική Σουφλιά. Οι μαθητές ξαναγύρισαν στα μαθήματά τους στις 13 Ιανουαρίου.
Στο δικαστικό μέρος της υπόθεσης Τεμπονέρα, ο Αλέκος Μαραγκός απαλλάχθηκε με βούλευμα για τη δολοφονία του καθηγητή και στο εδώλιο κάθισε ως βασικός αυτουργός ο Ιωάννης Καλαμπόκας. Η δίκη του διάρκεσε σχεδόν ένα χρόνο (22 Ιουνίου 1992 - 9 Μαρτίου 1993) και έγινε στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Βόλου. Πρωτοδίκως καταδικάσθηκε σε ισόβια για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως, χωρίς να του αναγνωρισθεί κανένα ελαφρυντικό.
Λίγους μήνες αργότερα έγινε η δίκη του σε δεύτερο βαθμό (7 Δεκεμβρίου 1993 - 19 Απριλίου 1994) ενώπιον του Μικτού Ορκωτού Εφετείου Λάρισας. Οι δικαστές του αναγνώρισαν ελαφρυντικά και τον καταδίκασαν σε κάθειρξη 17 ετών και τριών μηνών. Το 1996 άσκησε αναίρεση, προκειμένου να του αναγνωρισθεί το ελαφρυντικό του «βρασμού ψυχικής ορμής», αλλά το Μικτό Ορκωτό Εφετείο Λάρισας (1 Οκτωβρίου 1996 - 17 Οκτωβρίου 1996) δεν του αναγνώρισε και διατήρησε την ποινή 17 ετών και τριών μηνών, η οποία αργότερα μειώθηκε κατόπιν νέας επιμέτρησης στα 16 χρόνια και 9 μήνες. Στις 2 Φεβρουαρίου 1998 αφέθηκε ελεύθερος, αφού εξέτισε τα 3/5 της ποινής του. Μέχρι σήμερα ισχυρίζεται ότι είναι αθώος και δράστης της δολοφονίας Τεμπονέρα ο συναγωνιστής του στην ΟΝΝΕΔ, Αλέκος Μαραγκός.
Το 3ο Λύκειο Πάτρας, τόπος του φονικού, φέρει το όνομα του Νίκου Τεμπονέρα.
Πηγή
Θέμος Άννινος: Ο «πρύτανις» των Ελλήνων γελοιογράφων
Γελοιογράφος και δημοσιογράφος, από τους πατέρες της ελληνικής γελοιογραφίας. Με καταγωγή από την Κεφαλλονιά, γεννήθηκε στον Πύργο της Ηλείας το 1845...
Γελοιογράφος και δημοσιογράφος, από τους πατέρες της ελληνικής γελοιογραφίας.
Ο Θεμιστοκλής Άννινος, με καταγωγή από την Κεφαλλονιά, γεννήθηκε στον Πύργο της Ηλείας το 1845. Ο πατέρας του Αναστάσιος Άννινος ήταν γιατρός, ενώ διετέλεσε και βουλευτής Κεφαλληνίας. Παρακολούθησε τα εγκύκλια μαθήματα στην Πάτρα και στη συνέχεια γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου φοίτησε για ένα μικρό διάστημα. Κατόπιν, διορίστηκε γραμματέας στο Υπουργείο Οικονομικών, αλλά η καλλιτεχνική του φύση δεν μπόρεσε να συμβιβαστεί για πολύ με την ιδιότητα του δημοσίου υπαλλήλου.
Έφυγε στο Παρίσι, για να σπουδάσει γελοιογραφία, που είχε παράδοση στη Γαλλία. Ξαναγυρίζοντας στην Αθήνα έβγαλε το 1872 το «Γελοιογραφικό Ημερολόγιο» με γελοιογραφίες από τη σύγχρονη αθηναϊκή ζωή και σκίτσα των πολιτικών της εποχής, και τον επόμενο χρόνο τύπωσε ένα παρόμοιο γελοιογραφικό λεύκωμα.
Το 1875 ίδρυσε με τον Εμμανουήλ Ροΐδη την εβδομαδιαία σατιρική εφημερίδα «Ασμοδαίος», κι έπειτα συνεργάστηκε στο επίσης εβδομαδιαίο «Άστυ» του αδελφού του Μπάμπη Άννινου. Όταν ο αδελφός του αποσύρθηκε, ανέλαβε και τη διεύθυνση του σατιρικού αυτού φύλλου, για να το μετατρέψει από το 1889, μαζί με τον Δημήτριο Κακλαμάνο, σε καθημερινή τρικουπική εφημερίδα, που η έκδοσή της συνεχίστηκε και μετά το θάνατο του Τρικούπη ως το 1903. Συνεργάστηκε, επίσης, με διάφορα ημερολόγια, όπως του Σκόκου και με εφημερίδες, όπως η «Εστία» και η γαλλική «Λε Φιγκαρό».
Την τελευταία δεκαετία της ζωής του περιορίστηκε να δίνει κατά καιρούς γελοιογραφίες στην εφημερίδα «Αθήναι» και το περιοδικό «Παναθήναια» και να συγκεντρώνει τις πιο χαρακτηριστικές ως τότε δημοσιευμένες γελοιογραφίες του, αλλά ο θάνατος τον βρήκε στις 8 Ιανουαρίου 1916, προτού προφτάσει να τις εκδώσει. Το λεύκωμα δημοσιεύθηκε το 1924 από τους κληρονόμους του.
Ο Θέμος Άννινος υπήρξε ο «πρύτανις» των ελλήνων γελοιογράφων. Πριν από αυτόν, η ελληνική γελοιογραφία ήταν κατά κανόνα πρωτόγονος και χονδροειδής. Το έργο του διέκρινε πρωτοτυπία, λεπτό πνεύμα, ζωηρότητα γραμμών και απλότητα. Η πολιτική του σάτιρα, που αναφερόταν σε μία ενδιαφέρουσα περίοδο της νεώτερης ελληνικής πολιτικής ιστορίας, αποτελεί χρήσιμο στοιχείο κριτικής της εποχής και των αντιδράσεων της κοινής γνώμης.
Πηγή
Γιάννης Χρήστου: Ένας σπουδαίος συνθέτης με μεταφυσικές ανησυχίες
Ένας από τους σημαντικότερους έλληνες συνθέτες, με διεθνή αναγνώριση. Κύριο χαρακτηριστικό του ήταν οι έντονες φιλοσοφικές και μεταφυσικές του ανησυχίες.
Βιογραφία
Ο Γιάννης Χρήστου υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους έλληνες συνθέτες, με διεθνή αναγνώριση. Κύριο χαρακτηριστικό της ζωής και του έργου του ήταν οι έντονες φιλοσοφικές και μεταφυσικές του ανησυχίες, τις οποίες συσχέτιζε άμεσα με τη μουσική, προσπαθώντας να αναδείξει την πανανθρώπινη θρησκευτική, μεταφυσική και μυστικιστική της διάσταση, πέρα από ιστορικές περιόδους, τεχνοτροπίες, πολιτισμούς και θρησκευτικά δόγματα.
Γεννήθηκε στην Ηλιούπολη της Αιγύπτου στις 8 Ιανουαρίου 1926 και μεγάλωσε στην κοσμοπολίτικη Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου πήρε τα πρώτα μαθήματα πιάνου σε ηλικία πέντε ετών. Ήταν ο δευτερότοκος γιος του σοκολατοβιομήχανου Ελευθέριου (Τέρη) Χρήστου και της ποιήτριας Καλλιόπης (Λιλίκας) Ταβερνάρη, κυπριακής καταγωγής.
Ο νεαρός Γιάννης φοίτησε στα καλύτερα αγγλόφωνα σχολεία της Αλεξάνδρειας, παράλληλα με τις σπουδές του στο πιάνο υπό την καθοδήγηση της διάσημης πιανίστριας Τζίνας Μπαχάουερ. Το 1939 οι γονείς του χωρίζουν και ο δεκατριάχρονος Γιάννης μαζί με τον αδελφό του μένουν στην πατρική εστία. Τελειώνοντας το σχολείο, ο πατέρας του τον στέλνει στην Αγγλία για να σπουδάσει οικονομικά, ελπίζοντας να αναλάβει στη συνέχεια τις οικογενειακές επιχειρήσεις, κάτι που δε συνέβη ποτέ.
Ο Χρήστου, αν και πήρε τελικά το πτυχίο του στα οικονομικά, προτίμησε να σπουδάσει φιλοσοφία με τον Λούντβιχ Βιτγκενστάιν και τον Μπέρτραντ Ράσελ στο Καίμπριτζ, καθώς και ανώτερα θεωρητικά της μουσικής. Συνέχισε τις μουσικές του σπουδές στην Ιταλία από το 1949 έως το 1953, ενώ την ίδια χρονική περίοδο ασχολήθηκε σε βάθος και με την αναλυτική ψυχολογία, επηρεαζόμενος και από τον αδερφό του, ο οποίος σπούδαζε εκείνη την εποχή στο Ινστιτούτο Γιουνγκ στη Ζυρίχη.
Επιστρέφοντας στην Αίγυπτο, αφοσιώθηκε στη σύνθεση, δουλεύοντας αρκετές ώρες την ημέρα. Το 1956 παντρεύτηκε την παιδική του φίλη Θηρεσία (Σία) Χωρέμη, ζωγράφο, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά. Την ίδια χρονιά σκοτώθηκε ο πολυαγαπημένος αδερφός του σε τροχαίο δυστύχημα, γεγονός που θα τον σημάδευε αφάνταστα για όλη του τη ζωή.
Το 1960, με τις εθνικοποιήσεις του Νάσερ, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Αλεξάνδρεια, όπως και οι περισσότεροι εύποροι Έλληνες της Αιγύπτου. Εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Χίο, όπου είχε επίσης αρκετή οικογενειακή περιουσία. Στο σπίτι του, μέσα σ' ένα μεγάλο κτήμα, ο Γιάννης Χρήστου εγκατέστησε τη μεγάλη του βιβλιοθήκη κυρίως με βιβλία φιλοσοφίας, θρησκειολογίας, ανθρωπολογίας, ψυχολογίας, μαγείας, πνευματισμού, προϊστορίας και πρωτόγονων πολιτισμών, ιστορίας, λογοτεχνίας, τέχνης και μουσικής καθώς και τις προσωπικές του συλλογές.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του διέμενε κυρίως στην Αθήνα, όπου και ασχολήθηκε, εκτός από τη σύνθεση, με την προώθηση της πρωτοποριακής ελληνικής μουσικής. Ασκούσε πολύ μεγάλη επιρροή στους ελληνικούς πρωτοποριακούς μουσικούς κύκλους της εποχής του και στις πρώτες θεσμικές τους εκφράσεις, όπως το Εργαστήρι Σύγχρονης Μουσικής του Ινστιτούτου «Γκαίτε» (1962) και ο Ελληνικός Σύνδεσμος Σύγχρονης Μουσικής (1965).
Η οικονομική του άνεση του προσέφερε τη δυνατότητα να μην χρειαστεί ποτέ να αναζητήσει εργασία σε Ωδεία (τα οποία δεν εκτιμούσε ιδιαίτερα ως εκπαιδευτικό θεσμό) ή σε άλλους μουσικούς φορείς, ούτε να αναλάβει ποτέ θέση ευθύνης σε οποιοδήποτε μουσικό ίδρυμα ή επιτροπή, με εξαίρεση μία και μοναδική φορά, το 1962, ως μέλος κριτικής επιτροπής διαγωνισμού σύγχρονης μουσικής, τον οποίο διοργάνωνε ο Μάνος Χατζιδάκις.
Ο Γιάννης Χρήστου σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα τη νύχτα της 8ης Ιανουαρίου 1970, κατά την επιστροφή του στο σπίτι από τον εορτασμό των γενεθλίων του. Στο ίδιο δυστύχημα τραυματίστηκε σοβαρά η γυναίκα του, η οποία εξέπνευσε δέκα ημέρες αργότερα, αφήνοντας τα τρία τους παιδιά ορφανά.
Μουσικό Έργο
Το μουσικό έργο του Γιάννη Χρήστου διακρίνεται σε έξι περιόδους, σύμφωνα με τους μουσικολόγους Γ. Γ. Παπαϊωάννου και Άννα Λουτσιάνο, περιοδολόγηση που έχει γίνει ευρύτερα αποδεκτή.
Πρώτη περίοδος (1949-1953)
Τα πρώτα έργα του συνθέτη είναι σε ελεύθερο ατονικό ιδίωμα, με τίτλους που παραπέμπουν σε δυτικές παραδοσιακές μορφές, όπως η «Συμφωνία αρ. 1» (1950). Το σημαντικότερο, όμως, έργο της πρώτης περιόδου είναι η «Μουσική του Φοίνικα» (1949), το οποίο ο ίδιος ο συνθέτης αναγνώριζε ως opus 1, απορρίπτοντας κάποια εφηβικά πρωτόλεια. Η «Μουσική του Φοίνικα», έργο για ορχήστρα, όχι μόνο δεν παρουσιάζει τις συνήθεις αδυναμίες που χαρακτηρίζουν τα πρώτα έργα πολλών συνθετών, αλλά φανερώνει εκπληκτική συνθετική, ενορχηστρωτική και αισθητική ωριμότητα, ενώ ταυτόχρονα περιέχει εν σπέρματι τα σημαντικότερα φιλοσοφικά και μουσικά στοιχεία που επανέρχονται στο έργο του Χρήστου, όπως η απόρριψη της ανάπτυξης ως συνθετικής τεχνικής και η προτίμηση της παραλλαγής ενός συγκεκριμένου δομικού μοτίβου, το οποίο υπόκειται σε εσωτερικές μεταλλαγές και μεταμορφώσεις.
Δεύτερη περίοδος (1953-1958)
Η περίοδος αυτή δεν διαφοροποιείται ιδιαίτερα σε ύφος. Εντείνονται, όμως, οι μεταφυσικές και μυστικιστικές ανησυχίες του συνθέτη σε σχέση με τη μουσική. Το σημαντικότερο έργο της περιόδου και από τα γνωστότερα του Χρήστου είναι τα «Έξι τραγούδια σε ποίηση Τ. Σ. Έλιοτ», τα οποία γράφτηκαν το 1955, αρχικά για μεσόφωνο και πιάνο και αργότερα, το 1957, ενορχηστρώθηκαν. Το έργο είναι αριστουργηματικό για την υποβλητική του ενορχήστρωση και τον τρόπο με τον οποίο έχουν αποδοθεί μουσικά τα ποιητικά νοήματα.
Τρίτη περίοδος (1959-1964)
Σε αυτήν την περίοδο ο Χρήστου αναπτύσσει μια προσωπική τεχνική οργάνωσης της ατονικότητας, την οποία ονομάζει «μετα-σειραϊκή» («meta-serial»), προσπαθώντας να αποφύγει τις δεσμεύσεις και τα αδιέξοδα του σειραϊσμού. Το κορυφαίο έργο της περιόδου αυτής είναι οι «Πύρινες Γλώσσες» (1964), ορατόριο για χορωδία, ορχήστρα και σολίστες, που αναπαριστά την αγωνιώδη προσμονή των πρώτων χριστιανών για το θαύμα της Πεντηκοστής. Επίσης, στο έργο «Προμηθέας Δεσμώτης» (1963) κάνει για πρώτη φορά χρήση μαγνητοταινίας, εφαρμόζοντας τεχνικές της λεγόμενης «συγκεκριμένης μουσικής» με έναν δικό του, όμως, τρόπο.
Τέταρτη περίοδος (1965-1966)
Ο Χρήστου την περίοδο αυτή διευρύνει τα όρια της τέχνης του, εισάγοντας την έννοια της «μεταμουσικής», ως υπέρβασης της μουσικής με την καθιερωμένη σημασία του όρου, με τη συνεργασία πολλών τεχνών (κυρίως μουσικής, θεάτρου και χορού) και σε απόλυτη ένωση με τη φιλοσοφία. Στο πνεύμα αυτό εισάγει επίσης τις έννοιες της «Πράξης» και της «Μεταπράξης», τις οποίες εξηγεί ο ίδιος με απλά λόγια. «Στην Πράξη (praxis) ο βιολιστής, παραδείγματος χάριν, κάνει αυτό που αναμένεται από αυτόν, δηλαδή παίζει βιολί. Στην Μεταπράξη (metapraxis) ο βιολιστής ενεργεί πέρα από το λογικώς προβλέψιμο, π.χ. ξεσπά σε άγριες κραυγές».
Για να εκφράσει τις νέες του ιδέες δημιουργεί και μια νέα, προσωπική μικτή σημειογραφία, που δίνει επιπλέον λεκτικές και γραφικές οδηγίες στους εκτελεστές για το τι πρέπει να κάνουν κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης, ως «πράξη» ή ως «μεταπράξη». Τα πρώτα έργα που εφαρμόζει τις ιδέες αυτές είναι η «Πράξη για 12» (1966), μια σύνθεση για 11 έγχορδα και έναν πιανίστα-μαέστρο. Το έργο αυτό, σε συνδυασμό και με το κείμενό του «Ένα Πιστεύω για τη Μουσική», που δημοσιεύτηκε τον ίδιο χρόνο, σηματοδοτεί την αρχή μιας νέας φιλοσοφικής, αισθητικής και μεταφυσικής αντίληψης για τη μουσική, φανερή και στο ορατόριό του «Μυστήριον» (1966).
Πέμπτη περίοδος (1966-1968)
Στη συγκεκριμένη περίοδο, ο Χρήστου, επεκτείνοντας τη φιλοσοφική-μουσική του σκέψη, συνέλαβε τις εξής έννοιες:
Ο συνθέτης είχε σχεδιάσει περίπου 130 «Αναπαραστάσεις», από τις οποίες πρόλαβε να ολοκληρώσει μόνο τις τέσσερις, με πιο γνωστές την «Αναπαράσταση Ι» και την «Αναπαράσταση ΙΙΙ». Στο ίδιο πνεύμα εντάσσεται και το γνωστότερο έργο του Χρήστου αυτής της περιόδου, και από τα πιο πολύπαιγμένα σε Ελλάδα και εξωτερικό « Η Κυρία με τη Στρυχνίνη» (1967). Πηγή έμπνευσης του έργου ήταν η «Ψυχολογία και Αλχημεία» του Καρλ Γιουνγκ, αλλά και ένα από τα όνειρα του Χρήστου (ο συνθέτης κατέγραφε λεπτομερώς τα όνειρά του για κάποια περίοδο και οι σημειώσεις του έχουν σωθεί σε ένα αρχείο με το όνομα Dream Files).
Έκτη περίοδος (1968-1970)
Τα μόνα ολοκληρωμένα έργα της περιόδου αυτής είναι η «Εναντιοδρομία» (1968), βασισμένη στη σύλληψη του Ηράκλειτου για το παιχνίδι των αντιθέσεων, και η σκηνική μουσική για τον «Οιδίποδα Τύραννο» (1969), την οποία έγραψε ως χάρη για τον φίλο του Κάρολο Κουν, διακόπτοντας την εργασία του πάνω στην «Ορέστεια». Η «Ορέστεια», αν είχε ολοκληρωθεί, θα ήταν ένα έργο κολοσσιαίων διαστάσεων, στο οποίο ο Γιάννης Χρήστου σκόπευε να ενσωματώσει την ως τότε εμπειρία του συνοψίζοντας το σύνολο των ιδεών του φιλοσοφικού-μουσικού του συστήματος. Δυστυχώς, ο τόσο πρόωρος και άδικος χαμός του δεν του επέτρεψε να ολοκληρώσει τα σχέδιά του, που πιθανώς να επηρέαζαν σε σημαντικό βαθμό την μετέπειτα πορεία της σύγχρονης μουσικής δημιουργίας και φιλοσοφίας σε Ελλάδα και Ευρώπη.
Εργογραφία
Δισκογραφία
Κυκλοφορούν τρία δισκογραφήματα με συνθέσεις του Γιάννη Χρήστου:
Πηγή
Έλβις Πρίσλεϊ: Ο Βασιλιά του Ροκ εν Ρολ
Αμερικανός τραγουδιστής και ηθοποιός· εμβληματική προσωπικότητα του ροκ-εντ-ρολ, γνωστός και ως «Ο Βασιλιάς» (The King).
Αμερικανός τραγουδιστής και ηθοποιός· εμβληματική προσωπικότητα του ροκ-εντ-ρολ, γνωστός και ως «Ο Βασιλιάς» (The King). Με την επιβλητική του φωνή, αλλά και με τη χαρισματική σκηνική του παρουσία με τον έντονα σεξουαλικό χαρακτήρα της, πυροδότησε την επανάσταση που προκάλεσε αυτή η μουσική.
Ο Έλβις Ααρών Πρίσλεϊ (Elvis Aaron Presley) γεννήθηκε στο Τιούπελο της πολιτείας Μισισίπι στις 8 Ιανουαρίου 1935 και μεγάλωσε με ακούσματα της μουσικής γκόσπελ. Το 1948 η οικογένειά του μετοίκησε στο Μέμφις του Τενεσί, όπου το νεαρό παιδί ήλθε σε επαφή με τα μπλουζ και την τζαζ.
Είχε μόλις τελειώσει το γυμνάσιο, όταν η φωνή του εντυπωσίασε τον Σαμ Φίλιπς, παραγωγό και ιδιοκτήτη της δισκογραφικής εταιρείας Sun, που αναζητούσε ένα λευκό με φωνή μαύρου. Ο Φίλιπς τον ενθάρρυνε να προχωρήσει στην ηχογράφηση των τραγουδιών «That’s All Right Mamma», αφιερωμένο στα γενέθλια της μητέρας του, και «Blue Moon Of Kentucky», τον Ιούλιο του 1954. Τα πέντε τραγούδια που ηχογράφησε για λογαριασμό της Sun γνώρισαν, τοπικά, μεγάλη επιτυχία και τον επόμενο χρόνο ο Φίλιπς πούλησε το συμβόλαιό του με τον Πρίσλεϊ στην RCA Victor.
Η καριέρα του απογειώθηκε με το τραγούδι «I Forgot To Remember To Forget» (το τελευταίο σινγκλ του για τη Sun και ταυτόχρονα το πρώτο για την RCA), το οποίο ανέβηκε στο νούμερο 1 του πίνακα επιτυχιών της κάντρι μουσικής, ενώ το «Heartbreak Hotel», μία υποβλητική μπαλάντα, έμεινε στην κορυφή για οκτώ εβδομάδες.
Σύντομα, ο Έλβις έγινε ο βασιλιάς του ροκ-εντ-ρολ και το ίνδαλμα της αμερικανικής νεολαίας. Οι πρωτοφανείς για την εποχή ρυθμοί του, το ύφος του, το χτένισμά του, ο αισθησιασμός των κινήσεων του (τον ονόμασαν Elvis the Pelvis για τον τρόπο που κινούσε τους γοφούς του - λογοπαίγνιο, εξαιτίας της ομοιότητας τού ονόματός του Elvis με την αγγλική λέξη pelvis, που δηλώνει τη λεκάνη του ανθρώπινου σώματος) αποτελούσαν πρόκληση για τα συντηρητικά μεσοαστικά στρώματα, αλλά ενθουσίαζαν τη νεολαία και προκαλούσαν υστερικές αντιδράσεις, ιδιαίτερα στα νεαρά κορίτσια. Κάθε εμφάνισή του σε συναυλία ή στην τηλεόραση προκαλούσε σκάνδαλο.
Ακολούθησαν μεγάλες επιτυχίες , όπως τα τραγούδια «Don’t Be Cruel», «Hound Dog», «Love Me Tender», «All Shook Up» και «Jailhouse Rock». Το 1956 γύρισε την πρώτη από τις 33 συνολικά ταινίες του, με τίτλο «Love me Tender». Η καριέρα του διακόπηκε για δύο χρόνια (1956-1960), προκειμένου να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία στη Γερμανία. Εκεί γνωρίστηκε και με την Πρισίλα Βάγκνερ (γ. 1945), τη μέλλουσα γυναίκα του, με την οποία απέκτησε μία κόρη, τη Λίζα Μαρί.
Μετά την απόλυσή του από τον στρατό αφοσιώθηκε στη δισκογραφία και τον κινηματογράφο έως το 1968, οπότε εμφανίστηκε σε μία σειρά συναυλιών στο Λας Βέγκας και επανήλθε στην τηλεόραση. Είχε πια αλλάξει εντελώς στυλ, τραγουδούσε με ύφος καλού παιδιού γλυκανάλατες μπαλάντες κι έγινε ο αγαπημένος τραγουδιστής των μεσοαστικών στρωμάτων. Το κοινό του εξακολουθούσε να διευρύνεται αν και το αποτελούσαν πλέον μεγαλύτερες ηλικίες.
Ο Έλβις με τον καιρό άρχισε να καταρρέει από τα προσωπικά του προβλήματα, το άγχος της ηλικίας και την εξάρτησή του από τα ναρκωτικά. Ο ξαφνικός θάνατός του στις 16 Αυγούστου 1977 στην Graceland, το ανάκτορό του στο Μέμφις, αποδόθηκε σε φυσικά αίτια. Προτού αναχωρήσει για τον άλλο κόσμο πρόλαβε να ηχογραφήσει κάποια ώριμα και ποιοτικά τραγούδια, όπως τα «In The Ghetto», «Suspicious Minds» και «Kentucky Rain».
Γύρω από το όνομά του αναπτύχθηκε μια επικερδής βιομηχανία εμπορικών προϊόντων, η οποία εξακολούθησε να είναι προσοδοφόρα ακόμη και μετά το θάνατό του. Θεωρείται ένας από τους επιδραστικότερους τραγουδιστές του 20ου αιώνα και σίγουρα ο πιο εμπορικός τραγουδιστής όλων των εποχών, με πωλήσεις που ξεπερνούν τα 600 εκατομμύρια δίσκους. Το σπίτι του στο Μέμφις εξακολουθεί να είναι τόπος προσκυνήματος για εκατομμύρια θαυμαστών του απ’ όλο τον κόσμο, ενώ το φαινόμενο Πρίσλεϊ εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο μελέτης.
Πηγή
Στίβεν Χόκινγκ: Ο διασημότερος επιστήμονας μετά τον Αϊνστάιν
Άγγλος θεωρητικός φυσικός και αστροφυσικός, με πρωτοποριακό έργο στην κοσμολογία και τις μαύρες τρύπες. Έγινε ευρύτερα γνωστός με το μπεστ-σέλερ «Το χρονικό του χρόνου»
Ο Στίβεν Χόκινγκ (Stephen Hawking) ήταν άγγλος θεωρητικός φυσικός και αστροφυσικός, ο διασημότερος επιστήμονας μετά τον Άλμπερτ Αϊνστάιν. Είναι γνωστός από τη διατύπωση μιας θεωρίας για τις μαύρες τρύπες, βασισμένης τόσο στη θεωρία της σχετικότητας, όσο και στην κβαντομηχανική. Ασχολήθηκε επίσης με τη μελέτη των ιδιαίτερων προβλημάτων του χωροχρόνου και συνέγραψε το μπεστ-σέλερ «Το χρονικό του χρόνου» (1988).
Στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του παρέμεινε καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο, εξαιτίας μιας ανίατης νευρολογικής νόσου και για πολλά χρόνια μιλούσε με συνθετική φωνή.
Οι σπουδές και η καθήλωση στην αναπηρική πολυθρόνα
Το 1959 έγινε δεκτός και ο ίδιος στο φημισμένο πανεπιστήμιο και μέσα σε τρία χρόνια σπούδασε Μαθηματικά και Φυσική. Το 1966 κι ενώ είχε διαγνωστεί με αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση, μία εκφυλιστική ασθένεια γνωστή και ως νόσος του Γκέρινγκ, έλαβε το διδακτορικό του από το αντίπαλο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ με τη διατριβή «Ιδιότητες των διαστελλομένων συμπάντων».
Ακολούθως εντάχθηκε στο ερευνητικό προσωπικό του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Η γενική παράλυση από την οποία προσβλήθηκε δεν τον κατέβαλε και συνέχισε με αμείωτο ενδιαφέρον το έργο του καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Η Θεωρία για τις Μαύρες Τρύπες
Αρχικά ασχολήθηκε με τη μελέτη της γενικής θεωρίας της σχετικότητας και ιδιαίτερα με τη φυσική των μαύρων τρυπών. Το 1971 διατύπωσε την υπόθεση για τον σχηματισμό, μετά τη Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang), πολυάριθμων αντικειμένων συνολικής μάζας της τάξης των 10⁹ τόνων, ο όγκος των οποίων, όμως, είναι συγκρίσιμος με αυτόν του πρωτονίου.
Τα σώματα αυτά, γνωστά ως μικροσκοπικές μαύρες τρύπες, παρουσιάζουν την ιδιομορφία ότι η τεράστια μάζα και βαρύτητά τους είναι δυνατόν να μελετηθούν μόνο με βάση τους νόμους της σχετικότητας, ενώ οι μικροσκοπικές διαστάσεις τους απαιτούν επίσης για την περιγραφή τους και την εφαρμογή των νόμων της κβαντομηχανικής.
Οι εργασίες του προκάλεσαν το ζωηρό ενδιαφέρον για τη θεωρητική πρόβλεψη των ιδιοτήτων των μαύρων τρυπών, για τις οποίες επικρατούσε η αντίληψη ότι τίποτε δεν μπορεί να γίνει γνωστό. Η εργασία του επίσης ήταν σημαντική, επειδή αποδείκνυε ότι οι ιδιότητες αυτές είναι σύμφωνες με τους νόμους της κλασικής θερμοδυναμικής και της κβαντομηχανικής.
Οι διακρίσεις και τα επιστημονικά στοιχήματα
Η σημαντική συμβολή του Χόκινγκ στη Φυσική του απέφερε πολλές διακρίσεις. Το 1974, σε ηλικία μόλις 32 ετών, η Βασιλική Ακαδημία Επιστημών της Μεγάλης Βρετανίας τον εξέλεξε ως έναν από τα νεότερα μέλη της. Το 1977 έγινε καθηγητής της Βαρυτικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, ενώ δύο χρόνια αργότερα καθηγητής Μαθηματικών στο ίδιο πανεπιστήμιο, σε μία έδρα που παλαιότερα κατείχε ο Νεύτων.
Αν και δεν κατάφερε – ή δεν πρόλαβε – να πάρει το Νόμπελ, είχε τιμηθεί με πολλά άλλα σημαντικά βραβεία (Αϊνστάιν, Βολφ, Κόπλεϊ κ.ά.). Επίσης, αρεσκόταν να βάζει επιστημονικά στοιχήματα με άλλους φυσικούς, αν και είχε μία τάση να τα χάνει, όπως για παράδειγμα όταν το 2012 έχασε 100 δολάρια, επειδή είχε στοιχηματίσει ότι ποτέ δεν θα ανακαλυπτόταν το μποζόνιο του Χιγκς, το οποίο βρέθηκε στο CERN λίγο μετά!
Το 1985 ο Χόκινγκ έχασε οριστικά τη φωνή του, αφού υποβλήθηκε και σε τραχειοστομία εξαιτίας μιας πνευμονίας. Από τότε επικοινωνούσε μέσω υπολογιστή κι ενός φωνητικού συνθετητή. Το 1988 δημοσίευσε το βιβλίο «Το χρονικό του χρόνου» («A Brief History of Time: From the Big Bang to Black Holes»), στο οποίο εξηγεί με απλό τρόπο τις βασικές αρχές της κοσμολογίας. Το βιβλίο έγινε παγκόσμιο μπεστ-σέλερ, μεταφράστηκε σε 40 γλώσσες κι έχει πουλήσει πάνω 25 εκατομμύρια αντίτυπα.
Η θεωρία του τέλειου πέναλτι
Παρέμεινε ως το τέλος ενεργός πολίτης και, μεταξύ άλλων, προειδοποίησε κατ' επανάληψη για τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά και της πιθανότητας μιας συνάντησης με εξωγήινους, που μπορεί να έχει άσχημη κατάληξη για τους ανθρώπους. Επίσης, ήταν ένθερμος υποστηρικτής της αποίκησης άλλων πλανητών ως διέξοδο σωτηρίας της ανθρωπότητας σε περίπτωση που η Γη καταστραφεί από ένα πόλεμο, πτώση αστεροειδούς ή άλλη αιτία.
Επίσης, είχε καλές σχέσεις με τους παλαιστίνιους επιστήμονες και δεν δίστασε να μποϊκοτάρει ένα συνέδριο στο Ισραήλ, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την πολιτική του. Την Ελλάδα την επισκέφθηκε μία και μοναδική φορά, τον Αύγουστο του 1998, όταν πήρε μέρος σε συνέδριο κοσμολογίας που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο του Αιγαίου στη Σάμο.
Η άποψή του για τον Θεό
Στο βιβλίο του «Το Μεγάλο Σχέδιο: Νέες απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα της ζωής» («The Grand Design»: New Answers to the Ultimate Questions», 2010), μεταφρασμένο και στα ελληνικά, o Χόκινγκ δήλωσε προκλητικά ότι δεν χρειαζόταν καθόλου ο Θεός για να εξηγηθεί το σύμπαν – μία αθεϊστική δήλωση που ενόχλησε τους θρησκευόμενους.
Η βιογραφική ταινία του Τζέιμς Μαρς «Η θεωρία του παντός» («The Theory of Everything», 2014) για τη ζωή του έκανε ευρύτερα γνωστό τον Χόκινγκ. Τον υποδύθηκε ο Έντι Ρεντμέιν, ο οποίος κέρδισε όχι μόνο το Όσκαρ καλύτερου ηθοποιού, αλλά και τα εύσημα του ίδιου του Χόκινγκ. «Μερικές φορές νόμιζα ότι ήμουν εγώ» είχε δηλώσει ο Χόκινγκ.
Προσωπική Ζωή
Στην προσωπική του ζωή, ο Στίβεν Χόκινγκ είχε παντρευτεί τη συμφοιτήτριά του Τζέιν Γουάιλντ το 1965 (δύο χρόνια μετά τη διάγνωση της νόσου του) κι έκαναν τρία παιδιά, αλλά χώρισαν το 1991, καθώς η κατάστασή της υγείας του εκ των πραγμάτων έκανε τρομερά δύσκολες τις συνθήκες του γάμου. Η γυναίκα του έγραψε αργότερα ότι είχαν καταντήσει «αφέντης» και «σκλάβα».
Το 1995 παντρεύτηκε μία από τις νοσοκόμες του, την Ελέιν Μέισον, ένας γάμος που διήρκεσε 11 χρόνια και στη διάρκεια του οποίου η αστυνομία κλήθηκε να διερευνήσει κατηγορίες για επιθέσεις που δέχτηκε ο Χόκινγκ από τη σύζυγό του. Όμως, ο ίδιος αρνήθηκε κάτι τέτοιο και η αστυνομία αναγκάστηκε να σταματήσει τις έρευνες.
Ο Στίβεν Χόκινγκ πέθανε στις 14 Μαρτίου 2018 στο σπίτι του στο Κέμπριτζ, σε ηλικία 76 ετών.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
Άγαλμα του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στην Πλατεία Μητροπόλεως, στην Αθήνα.
-
Εν αρχή ην ο πόνος, τούτες τις τρομερές μέρες του φετινού Αυγούστου. Ναι, ο πόνος. Γιατί πριν από κάθε ανάλυση, ακόμα και την εμβριθέστερη...
-
Τίτλοι αρχής (το παρακάτω βίντεο ανέβηκε από το κανάλι bellllllochannel στο Youtube) Μοιάζει...
-
Πηγή εικόνας: i-diadromi.gr Καλήν εσπέραν άρχοντες, αν είναι ορισμός σας, Χριστού τη Θεία γέννηση, να πω στ’ αρχοντικό σας. Χριστός γεννάται...
