Το ψηφιδωτό της Θεοτόκου (Βρεφοκρατούσας) στην Αγιά Σοφιά, στην Κωνσταντινούπολη.

Διά τὴν Πόλῐν

Διά τὴν Πόλῐν πολεμήσομεν
Μαρμαρωμένος βασιλεύς ἐστί ὁ δῆμος ὁ ἑλληνικός
Τήν ῥίζᾰν αὐτοῦ εὑρήσει
Αἱ θάλατται, τά Μυστήρια τῆς Ἐλευσῖνος, αἱ ἐκκλησίαι
Τὰ ἄπιστᾰ ὄντα λήψονται τὸ Μέγιστον Φῶς
Περιμένω τὴν στιγμήν διά τὴν Πόλῐν
Διά τὸν Ναόν τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίᾱς

Η Ελλάς Ευγνωμονούσα, Θεόδωρος Βρυζάκης (1858)
Κι ὅμως δὲν πίστεψα
Ὅρους ἀντέστρεψα
Εἶμαι ὁ Ἕλληνας ποὺ πολεμᾶ
Εἶπαν πὼς χάθηκα
Δρόμους μου χάραξαν
Ἔμεινα μόνος μου κι ὅμως ἐπέζησα
Ἔζησα στὴ φωτιά

Αλέξανδρος (Άλεξ) Παναγή, Στὴ φωτιά (Eurovision 1995)

Τετάρτη 12 Ιουνίου 2024

Ντίνος Ηλιόπουλος

 Ηθοποιός, ένας από τους μεγαλύτερους εκπροσώπους του ελληνικού θεάτρου και του κινηματογράφου.

Ντίνος Ηλιόπουλος (1915 – 2001)
Ντίνος Ηλιόπουλος (1915 – 2001)

Σπουδαίος έλληνας ηθοποιός, που διέπρεψε στην κωμωδία. Διακρίθηκε τόσο στο σανίδι, όσο και στη μεγάλη οθόνη.

Ο Κωνσταντίνος «Ντίνος» Ηλιόπουλος γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στις 12 Ιουνίου 1915. Ο Πελοποννήσιος στην καταγωγή πατέρας του ήταν μεγαλέμπορος και η μητέρα του καταγόταν από την Υεμένη. Μετά το οικονομικό κραχ του 1929, η πολυάριθμη οικογένειά του εγκαταστάθηκε στη Mασσαλία, όπου ο Nτίνος τελείωσε το γυμνάσιο, με πρώτη γλώσσα τα γαλλικά. Στην Αθήνα έφτασε έξι χρόνια αργότερα και ακολούθησε εμπορικές σπουδές. Υπηρέτησε τη θητεία του στο στρατό, όμως η απόλυσή του απ' αυτόν συνέπεσε με την έναρξη του πολέμου του 1940 κι έτσι ξαναντύθηκε στο χακί και υπηρέτησε ως ασυρματιστής.

To 1939 έδωσε εξετάσεις στη Δραματική Σχολή του τότε Βασιλικού Θεάτρου, αλλά απορρίφθηκε. Το πείσμα και η επιμονή του να γίνει ηθοποιός τον οδήγησε στη σχολή του Γιαννούλη Σαραντίδη. Αποφοίτησε με άριστα και μπήκε στο χώρο του θεάτρου το 1944, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, με το θίασο της Κατερίνας στο έργο του Λέο Λεντς «Κυρία, σας αγαπώ». Έκτοτε, συμμετείχε στους θιάσους της Μαρίκας Κοτοπούλη, της Μαίρης Αρώνη, του Δημήτρη Χορν και πολλών άλλων.

Το 1954 συγκρότησε θίασο με το Μίμη Φωτόπουλο, με τον οποίο αποτέλεσαν ανεπανάληπτο κωμικό δίδυμο. Τρία χρόνια αργότερα και μέχρι το 1969 δημιούργησε δικό του θίασο, ανεβάζοντας έργα όπως: «Το κοροϊδάκι της δεσποινίδος», «Η κυρία του κυρίου», «Το έξυπνο πουλί», «Ο φίλος μου ο Λευτεράκης», «Εξοχικόν κέντρον ο Έρως» κ.ά. Συχνά σκηνοθετούσε ο ίδιος τις παραστάσεις τού θιάσου του και διασκεύαζε ξένες φάρσες και κωμωδίες, προσαρμόζοντάς τις στα ελληνικά ήθη. Έγραψε και μερικές πρωτότυπες δικές του κωμωδίες, αλλά δεν είχαν μεγάλη ανταπόκριση («Ο άνθρωπος με το τρομπόνι»).
Τα επόμενα χρόνια στράφηκε στην επιθεώρηση, πρωταγωνίστησε σε μιούζικαλ («Καμπαρέ», «Γλυκιά Ίρμα»), περιόδευσε στις ΗΠΑ και στον Καναδά. Το 1977 ερμήνευσε τον «Αμφιτρύωνα» του Πλαύτου στο Εθνικό Θέατρο, ενώ το 1978 εμφανίστηκε στην Επίδαυρο και στο Ηρώδειο με τις «Θεσμοφοριάζουσες» του Αριστοφάνη σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολωμού. Για την προσφορά του στο θέατρο τιμήθηκε με το Χρυσό Σταυρό Γεωργίου Α'.

Ο Ντίνος Ηλιόπουλος είχε λατρεία και για την έβδομη τέχνη. Ο κινηματογράφος είχε μπει στη ζωή του από το 1948, όταν έκανε το ντεμπούτο του στη μεγάλη οθόνη με την κωμωδία «Εκατό χιλιάδες λίρες» του Αλέκου Λειβαδίτη σε σενάριο του Νίκου Τσιφόρου. Ακολούθησαν περισσότερες από 90 ταινίες, πολλές από τις οποίες ανήκουν στη λεγόμενη «χρυσή εποχή του ελληνικού κινηματογράφου» κι έμειναν κλασικές στο είδος τους: «Θανασάκης ο πολιτευόμενος» (1954), «Κακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες» (1960), «Το κοροϊδάκι της δεσποινίδος» (1960), «Μερικοί το προτιμούν κρύο» (1963), «Ο φίλος μου ο Λευτεράκης» (1963), «Το Δόλωμα» (1964), «Η Κοροϊδάρα» (1967), «Ο Στρατής παραστράτησε» (1969).

Ο ρόλος, όμως, που σημάδεψε την καριέρα του, ήταν εκείνος του Θωμά, του υπαλληλάκου που εκλαμβάνεται ως αρχηγός του υποκόσμου, στο αριστούργημα του Νίκου Κούνδουρου «Ο Δράκος» σε σενάριο του Ιάκωβου Καμπανέλλη (1956). Το 1986 συμμετέχει στην ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Μελισσοκόμος» στο ρόλο του φίλου του Σπύρου, του βασικού πρωταγωνιστή της ταινίας που ερμήνευσε ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι.

Στο ενεργητικό του περιλαμβάνονται, ακόμα, τρεις δίσκοι - ο ένας με σατιρικά του Γεώργιου Σουρή, δύο βιβλία με ευθυμογραφήματα, μία ποιητική συλλογή και φυσικά η αυτοβιογραφία του με τίτλο «Ένας Hλιόπουλος ονόματι Nτίνος», που εκδόθηκε το 1999 από την «Άγκυρα».

Στην προσωπική του ζωή, από το 1963 ήταν νυμφευμένος με την Χίλντεργκαρντ Βίντσερ, με την οποία απέκτησε δύο κόρες, τη Χίλντα και την Εβίτα.

Ο Ντίνος Ηλιόπουλος πέθανε στην Αθήνα στις 4 Ιουνίου 2001, σε ηλικία 85 ετών.

Σύμφωνα με τον θεατρικό κριτικό Κώστα Γεωργουσόπουλο, ο Ντίνος Ηλιόπουλος αποτελεί μοναδικό φαινόμενο στο ελληνικό θέατρο. «Καλλιέργησε ένα φανταιζίστικο ύφος, γεμάτο φαντασία, ποιητική αίσθηση, ονειροπόληση και παιδική αφέλεια. Κάτοχος μιας χορευτικής τεχνικής και διαθέτοντας την ικανότητα του αυτοσχεδιασμού χωρίς να φτηναίνει το στυλ, ο Ηλιόπουλος δεν έχει προγόνους ούτε μιμητές. Δημιούργησε κωμικούς χαρακτήρες με φινέτσα, αγαθό χιούμορ και εύθραυστη επιφάνεια. Ήταν ένας κλόουν, ένας πιερότος, γεμάτος καλές προθέσεις, που συνεχώς έσπαζε τα μούτρα του επάνω στη σκληρή πραγματικότητα. Μέσα από τη συνεχώς έκπληκτη μάσκα του διέκρινες μια δακρυσμένη ωριμότητα και μια φιλοσοφημένη αποδοχή τού μοιραίου».

Φιλμογραφία

  • Εκατό χιλιάδες λίρες (1948)
  • Μαντάμ Σουσού (1948)
  • Διαγωγή... μηδέν! (1949)
  • Οι απάχηδες των Αθηνών (1950)
  • Τα αρραβωνιάσματα (1950)
  • Προ παντός... ψυχραιμία (1951)
  • Τα τέσσερα σκαλοπάτια (1951)
  • Ο γρουσούζης (1952)
  • Ο πύργος των ιπποτών (1952)
  • Εύα (1953)
  • Θανασάκης ο πολιτευόμενος (1954)
  • Νυχτερινή περιπέτεια (1954)
  • Χαρούμενο ξεκίνημα (1954)
  • Γλέντι λεφτά κι αγάπη (1955)
  • Τζο ο τρομερός (1955)
  • Ο Δράκος (1956)
  • Της τύχης τα γραμμένα (1957)
  • Κάθ' εμπόδιο για καλό (1958)
  • Μέλπω (1958)
  • Μια λατέρνα μια ζωή (1958)
  • Τέσσερις νύφες και ένας γαμπρός (1958)
  • Αμαρυλλίς, το κορίτσι της αγάπης (1959)
  • Γαμήλιες περιπέτειες (1959)
  • Να πεθερός, να μάλαμα! (1959)
  • Φτώχεια και αριστοκρατία (1959)
  • Καλημέρα Αθήνα (1960)
  • Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες (1960)
  • Οικογένεια Παπαδοπούλου (1960)
  • Το κοροϊδάκι της δεσποινίδος (1960)
  • Τρεις κούκλες κι' εγώ! (1960)
  • Χριστίνα (1960)
  • Ζητείται ψεύτης (1961)
  • Η κυρία του κυρίου (1962)
  • Ο ατσίδας (1962)
  • Μερικοί το προτιμούν κρύο (1963)
  • Ο φίλος μου ο Λευτεράκης (1963)
  • Παλληκαράκια της παντρειάς (1963)
  • Κάτι να καίει (1964)
  • Οι κληρονόμοι (1964)
  • Το δόλωμα (1964)
  • Φωνάζει ο κλέφτης (1965)
  • Ότι λάμπει είναι χρυσός (1966)
  • Να ζη κανείς ή να μη ζη (1966)
  • Οι κυρίες της αυλής (1966)
  • Η κοροϊδάρα (1967)
  • Ο ανακατωσούρας (1967)
  • Ο γεροντοκόρος (1967)
  • Ο κόσμος τρελλάθηκε (1967)
  • Ο σατράπης (1967)
  • Η Αθήνα μετά τα μεσάνυχτα (1968)
  • Ο πιο καλός ο μαθητής (1968)
  • Ο Στρατής παραστράτησε (1969)
  • Ο θαυματοποιός (1969)
  • Νάτανε το 13 νάπεφτε σε μας! (1970)
  • Ο ντιρλαντάς (1970)
  • Οι 4 άσσοι (1970)
  • Οι εκβιασταί (1972)
  • Συμμορία εραστών (1972)
  • Οι φανταρίνες (1979)
  • Τζακ ο καβαλλάρης (1979)
  • Ξεβράκωτος Ρωμιός (1980)
  • Ο ποδόγυρος (1980)
  • Πονηρό θηλυκό κατεργάρα γυναίκα (1980)
  • Ένας κοντός θα μας σώσει (1981)
  • Γκαρσονιέρα για δέκα (1981)
  • Κατάσκοπος Νέλλη (1981)
  • Μια φορά και ένα καιρό (1981)
  • Ο Κώτσος έξω από το Ν.Α.Τ.Ο. (1981)
  • Απίθανοι αλλοιώτικοι κι ωραίοι (1982)
  • Εδώ και τώρα αγγούρια (1982)
  • Ξυπόλητα... καμάκια (1982)
  • Ο αυτάκιας (1982)
  • Άγριες πλάκες στα θρανία (1983)
  • Δάσκαλε τι δίδασκες (1983)
  • Μια παπαδιά στα μπουζούκια (1983)
  • Στα σαγόνια της εφορίας (1983)
  • Άλλος για τον Παράδεισο (1984)
  • Αδέξιος εραστής (1984)
  • Και κλάααμα... στα σχολεία (1984)
  • Ροκάκιας την ημέρα... το βράδυ καμαριέρα (1984)
  • Ρόδα τσάντα και κοπάνα Νο3 (1984)
  • Κορίτσια για... τσίμπημα (1985)
  • Μια παπαδιά στα μπουζούκια Νο2 (1985)
  • Τα τούβλα (1985)
  • Ο ιππότης της λακούβας (1986)
  • Ο μελισσοκόμος (1986)
  • Πόντιος είμαι ότι θέλω κάνω (1987)
  • Υπέρ επείγον (1989)
  • Ράδιο Μόσχα (1996)

Τηλεοπτικές εμφανίσεις

  • Ο Ντίνος στη χώρα των θαυμάτων (1972, ΥΕΝΕΔ)
  • Ο ανθρωπάκος (1972, ΥΕΝΕΔ)
  • Ο Θωμάς και ο Χατζηθωμάς (1973, ΕΙΡΤ)
  • Η μεγάλη παρέλαση (1979, ΕΡΤ)
  • Τα ξύλινα σπαθιά (1983, ΕΡΤ)
  • Βραδυά επιθεώρησης (1984, ΕΡΤ)
  • Σχεδόν τίποτα... Σχεδόν κανείς (1985, ΕΡΤ)
  • Κουφώματα (1988, ΕΤ2)
  • Η ιστορία της κωμωδίας (1990, ΑΝΤ1)
  • Αξιότιμοι κύριοι (1991, ΕΤ1)
  • Δέκα μικροί Μήτσοι (1992, Mega)
  • Πάτερ ημών (1995, ΑΝΤ1)
  • Πάτερ ημών: Καληνύχτα παππού (1995, ΑΝΤ1)
  • Το παλτό (1996, ΕΤ2)
  • Η ζωή που δεν έζησα (1998, Mega)

Βιντεοταινίες

  • Πηδάτε γιατί χαθήκαμε (1984)
  • Ένα τραγούδι θα σου πω (1985)
  • Κλεφτρόνια της πλάκας (1985)
  • Μια νύφη για όλους (1985)
  • Ο ιππότης της λιγούρας (1985)
  • Σούπερ σταρ για κλάματα (1986)
  • Στον πυρετό της δόξας και της λόξας (1986)
  • Για μια χούφτα εκατομμύρια (1987)
  • Ελεήστε γιατί χανόμαστε (1987)
  • Κατάσκοποι της συμφοράς (1987)
  • Μας τελείωσες (1988)
  • Πως τη λεν τη βαζελίνη τούρκικα (1988)
  • Κλέψαν τα δις την κάλπη να δεις (1989)
  • Οι τελευταίοι Πασοκράτορες (1989)
  • Τα πήρες όλα και έμεινες (1989)

Εμφανίσεις στο Εθνικό Θέατρο

  • «Αμφιτρύων» του Πλαύτου, σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού (1977), ως Ερμής και Σωσίας.
  • «Θεσμοφοριάζουσες» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού (1978), ως Συγγενής.
  • «Εκκλησιάζουσαι» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού (1981), Βλέπυρος.
  • «Μακμπέθ» του Γουίλιαμ Σαίξπηρ, σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού (1981), ως Πορτιέρης.
  • «Συζυγικές σκηνές» του Ζορζ Φεντό, σε σκηνοθεσία Στέλιου Παπαδάκη(1982) , ως Λουκιανός.


Πηγή: https://www.sansimera.gr/biographies/33

Ρήγας Βελεστινλής (Φεραίος)

 Πρόδρομος και πρωτεργάτης του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, ο Αντώνιος Κυριαζής ή Κυρίτζης -όπως ήταν το πραγματικό όνομά του- γεννήθηκε το 1757 στο Βελεστίνο της Μαγνησίας.

Ρήγας Βελεστινλής (Φεραίος)
Ρήγας Βελεστινλής (Φεραίος)

Ο Ρήγας Βελεστινλής (Φεραίος) υπήρξε πρόδρομος και πρωτεργάτης του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Γεννήθηκε το 1757 στο Βελεστίνο της Μαγνησίας. Το θεωρούμενο ως πραγματικό του επώνυμο Αντώνιος Κυριαζής ή Κυρίτζης δεν επιβεβαιώνεται από τη σύγχρονη έρευνα. Ο ίδιος προτιμούσε να χρησιμοποιεί ως επώνυμο αυτό της γενέτειράς του, ενώ οι Έλληνες διανοούμενοι που ζούσαν στην εξορία τον αποκαλούσαν Φεραίο, επειδή στην αρχαιότητα η πόλη του ονομαζόταν Φεραί.

Ο νεαρός Ρήγας εγκατέλειψε το Βελεστίνο πολύ νωρίς, αφού πρώτα πήρε τη βασική του μόρφωση. Το 1785 πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου συνέχισε τις σπουδές του κι εντάχθηκε στο περιβάλλον των Φαναριωτών, ενώ το 1788 εγκαταστάθηκε στη Βλαχία ως διοικητικός υπάλληλος.

Στα χρόνια που ακολούθησαν διακρίθηκε ως λόγιος και συγγραφέας. Το 1790 και το 1796 ταξίδεψε στη Βιέννη για να τυπώσει τα βιβλία του, μεταξύ αυτών το «Σχολείο των ντελικάτων εραστών», το «Φυσικής Απάνθισμα», ο «Ηθικός Τρίποδας» και ο «Ανάχαρσις».

Ο Αδαμάντιος Κοραής και ο Ρήγας Βελεστινλής υποβαστάζουν την Ελλάδα (Θεόφιλος, 19ος αιώνας)
Ο Αδαμάντιος Κοραής και ο Ρήγας Βελεστινλής υποβαστάζουν την Ελλάδα (Θεόφιλος, 19ος αιώνας)
Ως κορυφαίο έργο του, πάντως, θεωρείται η «Νέα Πολιτική Διοίκησις των κατοίκων της Ρούμελης, της Μικράς Ασίας, των Μεσογείων Νήσων και της Βλαχομπογδανίας» που περιείχε:

  • τον Θούριο, γνωστό επαναστατικό άσμα
  • μία επαναστατική προκήρυξη
  • τη διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου σύμφωνα με τα πρότυπα των Γάλλων Διαφωτιστών
  • το Σύνταγμα του Ρήγα

Το πολιτικό όραμα του Ρήγα συνίστατο στη δημιουργία μιας πολυεθνικής βαλκανικής επικράτειας που θα ήταν απαλλαγμένη από τις αγκυλώσεις της οθωμανικής πολιτικής και στην οποία οι Έλληνες θα είχαν κυρίαρχη θέση. Για την πραγματοποίηση αυτού του στόχου προσπάθησε να εξεγείρει όλους τους υπόδουλους στους Οθωμανούς λαούς της Βαλκανικής εναντίον του κοινού τυράννου.

Επεδίωξε, μάλιστα, να συναντήσει τον Μεγάλο Ναπολέοντα για να ζητήσει τη βοήθειά του. Συνελήφθη, όμως, στις 8 Δεκεμβρίου του 1797 από τους Αυστριακούς στην Τεργέστη και παραδόθηκε στους Τούρκους, οι οποίοι τον σκότωσαν δια στραγγαλισμού στις 12 Ιουνίου του 1798 στο Βελιγράδι.



Πηγή: https://www.sansimera.gr/biographies/1

Όσιος Πέτρος ο Θεοφόρος ο εν Άθω ασκήσας



Καὶ σοὶ προτείνει δεξιὰν Χριστός, Πέτρε,
Σωθέντι γυμνῷ ἐκ θαλάσσης τοῦ βίου.

Ο Όσιος Πέτρος καταγόταν από την Κωνσταντινούπολη και έζησε κατά τον 9ο αιώνα μ.Χ. Οι γονείς του, ευσεβή και διακεκριμένα μέλη της εκεί κοινωνίας, τον είχαν αναθρέψει σύμφωνα με τις εντολές του Χριστού.

Η εκπαίδευση του Πέτρου, υπήρξε αξιόλογη και με τα προσόντα που ήταν προικισμένος αναδείχτηκε και στρατηγός. Σε κάποια μάχη νικήθηκε το βασιλικό στράτευμα και ο ίδιος πιάστηκε αιχμάλωτος. Μεταφέρθηκε στη Σαμάρεια της Μεσοποταμίας, όπου κλείσθηκε στη φυλακή και υπέστη πολλές ταλαιπωρίες.

Όταν απελευθερώθηκε με θαυμαστό τρόπο, πήρε την απόφαση ν' αφιερωθεί ολοκληρωτικά στο Χριστό. Πήγε στη Ρώμη, περιηγήθηκε όλα τα χριστιανικά μνημεία, μελέτησε την Ιστορία των αγώνων της Εκκλησίας και κατόπιν εκάρη μοναχός από τον Πάπα Γρηγόριο Δ'. Εγκαταστάθηκε στο Άγιο Όρος, όπου ασκήτεψε για πενήντα τρία χρόνια και κοιμήθηκε με ειρήνη μέσα σε μια σπηλιά. Το ιερό λείψανό του βρέθηκε τυχαία από κάποιον κυνηγό και ενταφιάσθηκε από τους μοναχούς με ευλάβεια και κάθε τιμή.


Λειτουργικά κείμενα

Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τῶν Ἀγγέλων τὸν βίον ἐν σαρκὶ μιμησάμενοι, ὤφθητε ἐρήμου πολίται, καὶ χαρίτων κειμήλια, Ὀνούφριε Αἰγύπτου καλλονή, καὶ Πέτρε τῶν ἐν Ἄθῳ ὁ φωστήρ· διὰ τοῦτο τοὺς ἀγῶνας ὑμῶν ἀεί, τιμῶμεν ἀναμέλποντες· δόξα τῷ ἐνισχύσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι δι' ὑμῶν πάσιν ἰάματα.

Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Ὡς τῆς ἐρήμου πολιστὰς οὐρανοβάμονας Καὶ δωρεῶν τῶν ὑπὲρ φύσιν καταγώγια, Τὸν Ὀνούφριον ὑμνήσωμεν σὺν τῷ Πέτρῳ· Ὁ μὲν ὤφθη ἐν Αἰγύπτῳ φοῖνιξ εὔκαρπος, Ὁ δὲ ἔλαμψεν ἐν Ἄθῳ ὡς ἰσάγγελος· Τούτοις λέγοντες, θεοφόρητοι χαίρετε.

Μεγαλυνάριον
Χαίροις τῆς Αἰγύπτου θεῖο πυρσός, Ὀνούφριε Πάτερ, νομοστάθμη ἡσυχαστῶν· χαίροις τῶν ἐν Ἄθῳ, ἀκρότης μάκαρ Πέτρε, Τριάδος τῆς Ἁγίας, ἐνδιαιτήματα.


Οπτικοακουστικό Υλικό

Ακούστε το απολυτίκιο!
Ακούστε το απολυτίκιο!
                  Πηγή

Όσιος Ονούφριος ο Αιγύπτιος



Καὶ τὴν ἑνὸς χιτῶνος ἐντολήν, Πάτερ,
Ὑπερβέβηκας, γυμνητεύσας εἰς τέλος.
Δωδεκάτῃ ἀχίτωνα Ὀνούφριον ἐκ βίου ἦραν.


Λειτουργικά κείμενα

Απόδοση του Πάσχα

Η Ανάσταση συνεχίζεται! Αυτό δείχνει και η γιορτή της Αποδόσεως του Πάσχα. Τα ίδια γράμματα της νύχτας της Αναστάσεως, ακούγονται και κατά την Απόδοση του Πάσχα. Τελείται μια μέρα πριν απ’ τη γιορτή της Αναλήψεως.

Κάθε μεγάλη γιορτή στην Ορθόδοξη λατρεία έχει την «απόδοσή» της. Κάθε γιορτή είναι ζωντανό γεγονός, που επαναλαμβάνεται στη ζωή της Εκκλησίας, στη ζωή του πιστού.

Αλλά και για άλλο λόγο γίνεται ο επανεορτασμός μιας εορτής, δηλαδή η απόδοσή της. Για ν’ απολαύσουμε ακόμα μια φορά την ομορφιά της γιορτής.

Όταν ένα θέαμα είναι ωραίο, ποθούμε να το ξαναδούμε. Όταν ένα φαγητό είναι νόστιμο, θέλουμε να το ξαναγευτούμε. Ο εορτασμός κάποιου γεγονότος της ζωής του Χριστού ή της Θεοτόκου, προξενεί γλυκύτητα στη ψυχή, που θέλει να το ξαναγιορτάσει.

Τη γλυκύτητα περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο γεγονός, την αισθανόμαστε για τη γιορτή του Πάσχα. Γιορτή ευφροσύνης. «Πανήγυρις έστι πανη­γύρεων». Ποτέ άλλοτε δεν σκιρτά η ψυχή τόσο πολύ, όσο τη νύχτα της Αναστάσεως. Χαιρόμαστε για το θρίαμβο του Αναστάντος Κυρίου.

Θρίαμβος της ζωής κατά του θανάτου. Του Χριστού κατά του Άδη. Της χαράς κατά της λύπης. Της αλήθειας κατά του ψεύδους. Αυτή η ευφροσύνη για την Ανάσταση του Χριστού είναι καθολική και αιώνια. Ουρανός και γη συγχορεύουν. Όχι μια φορά. Πάντοτε, αιώνια. «Ουρανοί μεν επαξίως ευφραινέσθωσαν, γη δε αγαλλιάσθω· εορταζέτω δε κόσμος, ορατός τε άπας και αόρατος. Χριστός γαρ εγήγερται, ευφροσύνη αιώ­νιος» (κανόνας Πάσχα).

Η Ανάσταση συνεχίζεται. Κάθε φορά, που τελούμε τη θεία Λειτουργία. Η θεία Λειτουργία ξαναζωντανεύει μπροστά μας όλα τα στάδια της ζωής του Χριστού. «Οδεύωμεν διά πασών των ηλικιών του Χριστού», όπως λέει ο άγιος Γρηγόριος ό Θεολόγος.

Ο Χριστός γεννάται, στην «πρόθεση», που τελείται στην αριστερή κόγχη του ιερού που μοιάζει με φάτνη. Ο Χριστός βγαίνει στο κόσμο για να κηρύξει το Ευαγγέλιό Του, κατά τη μικρή είσοδο, που ο ιερέας βγαίνει με υψωμένο το Ευαγγέλιο. Ο Χριστός ανεβαίνει στα Ιεροσόλυμα για να θυσιαστεί, κατά τη μεγάλη είσοδο. Ο Χριστός υψώνεται πάνω στο Σταυρό και θυσιάζεται, κατά την προσφορά και τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων, που γίνεται με την προσφώνηση: «Τα σα εκ των σων…». Ο Χριστός ανασταίνεται, κατά τη μετάληψη των αχράντων Μυστηρίων, που πλημμυρίζει τη καρδιά από αναστάσιμη χαρά. Γι’ αυτό και ο λειτουργός, όταν κοινωνεί, ευθύς αμέσως λέει το «Ανάστασιν Χριστού θεασάμενοι…».

Κάθε θεία Λειτουργία είναι μια ανάμνηση του Σταυρού και της Αναστάσεως. Είναι το σταυρώσιμο και αναστάσιμο Πάσχα. Ιδιαίτερα η Λειτουργία της Κυριακής έχει αναστάσιμο χαρακτήρα. Είναι η Λειτουργία της «μιας των σαββάτων». Την Κυριακή είναι όλα αναστάσιμα. Τα απολυτίκια των οκτώ ήχων, όλα αναστάσιμα. Αλλά και τα τροπάρια του όρθρου της Κυριακής. Κατεξοχήν αναστάσιμη είναι η περίοδος του Πάσχα, του Πεντηκοσταρίου, που αρχίζει τη νύχτα της Αναστάσεως και τελειώνει τη Κυριακή των Αγίων Πάντων.

Η Ανάσταση συνεχίζεται! Επαναλαμβάνεται κάθε φορά, που οι πιστοί έχουν Πάσχα. Οι κοσμικοί συνάνθρωποί μας μια φορά το χρόνο έχουν Πάσχα. Και ούτε αυτό αντιλαμβάνονται. Δεν το απολαμβάνουν. Νομίζουν, πως Πάσχα είναι το σουβλιστό αρνί, τα κόκκινα αυγά, το γλέντι και το ξεφάντωμα! Οι πιστοί γιορτάζουν το αληθινό Πάσχα, μάλιστα πολλές φορές στη ζωή τους. Όταν με πίστη ζουν το μυστήριο του Χρίστου, το μυστήριο του Σταύρου και της Αναστάσεως. Ζουν το νέο Πάσχα. Όταν κατορθώνουν και κάνουν μεγάλα περάσματα. Πάσχα σημαίνει διάβαση, πέρασμα. Ο Χριστός σταυρώθηκε και αναστήθηκε, για να μας περάσει απ’ την ενοχή της αμαρτίας στη δικαίωση. Απ’ τα έργα του σκότους στην αγιότητα. Απ’ τη φθορά στην αφθαρσία.

Κάθε φορά, που ξεπερνάμε τα γήινα, που υπερπηδάμε τα προβλήματα, που υπερνικάμε τις θλίψεις, που περνάμε το ορμητικό ποτάμι της ζωής ή τη φουρτούνα της θάλασσας των πειρασμών, κάνουμε θαυμαστή διάβαση. Πάσχα γιορτάζουμε! Όταν αξιωνόμαστε να κοινωνούμε το Σώμα και το Αίμα του Ιησού Χριστού. Με τη Θεία Κοινωνία κάνουμε όχι απλώς διάβαση, αλλά υπέρβαση. Ξεπερνάμε τα μέτρα μας. Αποκτάμε θεϊκές διαστάσεις. Αποσπόμαστε απ’ τη γη. Ξεκολλάμε απ’ τη λάσπη. Ανερχόμαστε προς τον ουρανό. Γινόμαστε κοινωνοί του Χριστού. Κοινωνοί των παθημάτων Του και της Αναστάσεώς Του. Γινόμαστε κοινωνοί θείας φύσεως (Β’ Πέτρ. α’ 4). Γινόμαστε χριστοφόροι, θεοφόροι.

Η Ανάσταση συνεχίζεται! Επαναλαμβάνεται στη ζωή των αγίων. Οι άγιοι είναι αμαρτωλοί, που αναστήθηκαν. Σ’ ένα τροπάριο παρακαλούμε· «Ανάστησον ημάς πεσόντας τη αμαρτία». Η αμαρτία είναι θάνατος. Η μετάνοια είναι ανάσταση. Νύχτα σκοτεινή η αμαρτία, μέρα λαμπρή η ζωή της μετανοίας. Κάθε χριστιανός, που μετανοεί, είναι ένας αναστημένος. Κάθε άγιος αποτελεί ζωντανή απόδειξη της δυνάμεως της Αναστάσεως. Η φωτεινή ζωή του αποτελεί ανταύγεια του αναστάσιμου φωτός.

Ο ιερός Χρυσόστομος στην ομιλία του « Εις το Άγιον Πάσχα», αναφερόμενος στους νεοφώτιστους χριστιανούς, για κείνους, δηλαδή, που βαπτίζονταν ομαδικά κατά τη νύχτα του Μεγ. Σαββάτου, λέει: Θέλω ν’ απευθύνω το λόγο σ’ αυτούς, που τη φωτόλουστη αυτή μέρα αξιώθηκαν το θείο βάπτισμα. Οι νεοφώτιστοι είναι τα καλά δενδρύλλια της Εκκλησίας, τα λουλούδια τα πνευματικά, οι νέοι στρατιώτες του Χριστού. Πριν από χτες ο Κύριος μας βρισκόταν στο Σταυρό. Έτσι κι αυτοί, πριν από χτες βρίσκονταν στην κυριαρχία της αμαρτίας. Αλλά τώρα συναναστήθηκαν μαζί με το Χριστό. Ο Χριστός σωματικά πέθανε κι αναστήθηκε. Αυτοί ήσαν πεθαμένοι στο λάκκο της αμαρτίας. Κι απ’ την αμαρτία αναστήθηκαν. Η γη τώρα την άνοιξη τριαντάφυλλα και γιασεμιά κι άλλα λουλούδια μας χαρίζει. Το βαπτιστήριο με τ’ αγιασμένα νερά μας χάρισε σήμερα ανθόκηπο πιο όμορφο απ’ της γης.

Η αλλαγή του ανθρώπου αποτελεί την τρανότερη απόδειξη της Αναστάσεως. Απ’ τον τάφο της αμαρτίας ανασταίνεται ο άνθρωπος με τη δύναμη της μετανοίας.

Ποιό είναι δυσκολότερο; Το ν’ αναστηθεί ένας αμαρτωλός απ’ το μνήμα της ακολασίας ή το να αναστηθεί το σώμα του ανθρώπου απ’ τον τάφο της φθοράς; Φαίνεται το δεύτερο δυσκολότερο. Κι όμως, το πρώτο είναι. Για την ανάσταση των σωμάτων καμιά αντίσταση δεν προβάλλεται. Για την αλλαγή της ψυχής υπάρχει η αντίστασης της θελήσεως, του παλαιού άνθρωπου.

Πολύ δύσκολη η πνευματική ανάσταση. Το να γίνει: Ο θυμώδης, πράος. Ο χαρτοπαίκτης και φιλάργυρος, ελεήμων. Ο μέθυσος, εγκρατής. Ο σαρκολάτρης, σώφρων. Ο εγκληματίας, ήσυχος. Ο άγριος, άγιος. Αυτό το τόσο δύσκολο είναι γεγονός. Το βλέπουμε στο χώρο της χάριτος, στη ζωή της Εκκλησίας.

Η Εκκλησία έχει τη δύναμη της μεταμορφώσεως, της αλλαγής του ανθρώπου. Είναι η Εκκλησία της Αναστάσεως. Ο Χριστός, η κεφαλή της Εκκλησίας, είναι όχι μόνο ο αναστάς εκ νεκρών, αλλά και ο εγείρων τους νεκρούς. Είναι νεκρεγέρτης ο Ιησούς Χριστός. Αφού, λοιπόν, γίνεται το δύσκολο, η ανάσταση τόσων αμαρτωλών, δεν μπορεί να γίνει το εύκολο, η ανάσταση των σωμάτων κατά την κοινή ανάσταση;

(Αρχιμ.Δανιήλ Γ. Αεράκη, «Πάσχα Κυρίου»)



           
               Πηγή

ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ