Το ψηφιδωτό της Θεοτόκου (Βρεφοκρατούσας) στην Αγιά Σοφιά, στην Κωνσταντινούπολη.

Διά τὴν Πόλῐν

Διά τὴν Πόλῐν πολεμήσομεν
Μαρμαρωμένος βασιλεύς ἐστί ὁ δῆμος ὁ ἑλληνικός
Τήν ῥίζᾰν αὐτοῦ εὑρήσει
Αἱ θάλατται, τά Μυστήρια τῆς Ἐλευσῖνος, αἱ ἐκκλησίαι
Τὰ ἄπιστᾰ ὄντα λήψονται τὸ Μέγιστον Φῶς
Περιμένω τὴν στιγμήν διά τὴν Πόλῐν
Διά τὸν Ναόν τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίᾱς

Η Ελλάς Ευγνωμονούσα, Θεόδωρος Βρυζάκης (1858)
Κι όμως δεν πίστεψα
Όρους αντέστρεψα
Είμαι ο Έλληνας που πολεμά
Είπαν πως χάθηκα
Δρόμους μου χάραξαν
Έμεινα μόνος μου κι όμως επέζησα
Έζησα στη φωτιά

Αλέξανδρος (Άλεξ) Παναγή, Στη φωτιά (Eurovision 1995)

Αναγνώστες

Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου 2022

Μουσική Παρασκευή - Ελπίδα ~ Σωκράτης



Σχετικές αναρτήσεις:


Το 1979 σήμανε για την Ελλάδα την πρώτη ανοιχτή επιλογή, η οποία, όπως μου είχε πει ο παρουσιαστής της, Βασίλης Τσιβιλίκας, σε μια συνέντευξη που μου παραχώρησε, ήταν πολύ καλά οργανωμένη (σε αντίθεση με εκείνη του 1980). Για πρώτη και μοναδική φορά τα τραγούδια εκτελέστηκαν δύο φορές. Οι γκρίνιες, όπως πάντα δεν έλειψαν, με την ίδια την κριτική επιτροπή να θεωρεί τα τραγούδια χαμηλού επιπέδου, ένα σύνδρομο που κράτησε πάρα πολλά χρόνια.

Η γνωστή τραγουδίστρια Χριστίνα, δήλωσε ότι δεν ήταν υποψήφια, όπως φημολογείτο, διότι έπαιζε τότε τη Μαγδαληνή στην παράσταση «Ιησούς Χριστός, υπέρλαμπρο άστρο». Παρόντες ήταν και οι συμμετέχοντες του 1977 και 1978, καθώς η βραδιά ξεκίνησε στις 9. 35  (σημειωτέον πως η Μπέσυ ήταν και υποψήφια και μάλιστα πολύ τρακαρισμένη, έπαιρνε όμως κουράγιο από την Χριστίνα Μαραγκόζη και την Αγνή που είχαν έρθει να την υποστηρίξουν-η δεύτερη ήταν και στα φωνητικά της). Τα έπαθλα ήταν μετάλλια (για τους χαμένους) και ένας χρυσός αμφορέας για τον νικητή συνθέτη.

Η intelligenzia της ελληνικής μουσικής ήθελε τον Κώστα Χατζή (του οποίου η παρουσία ήταν κάπως περίεργη, αφού ο ίδιος είχε δηλώσει ότι δεν εμφανίζεται την τηλεόραση), αλλά το ρεύμα της Ελπίδας στη νεολαία ήταν πολύ ισχυρότερο, κάτι που φάνηκε και από τη βαθμολογία, αλλά και από δημοσιεύματα που προηγήθηκαν.  Ο Μάικ Ροζάκης χάρηκε που βγήκε η Ελπίδα και πως διαψεύστηκαν οι φήμες για «σικέ» κρίση με αναφορά στο όνομά του, ενώ η σύζυγός του, Κρίστη Στασινοπούλου, αν και στενοχωρημένη, χαρακτήρισε το τραγούδι πολύ καλό και άκρως φεστιβαλικό. Αξίζει να σημειωθεί πως η Σόφη Ζαννίνου έστειλε τη συμμετοχή της μιμούμενη τη φωνή της Αλέκας Κανελλίδου, για να ξεγελάσει την επιτροπή. Στο ζωντανό όμως, τραγούδησε κανονικά. Κλασική εμφάνιση ήταν αυτή του πολυμελούς γκρουπ με ομπρέλες στη σκηνή. Οι εφημερίδες στάθηκαν ιδιαίτερα στην Πάολα Κομίνη, που ήταν τότε 13 ετών.

Το τραγούδι κατηγορήθηκε ως θεματική αντιγραφή της ροκ όπερας «Jesus Christ superstar». Σε αυτό η στιχουργός Σώτια Τσώτου, η οποία δεν παρευρέθη στη βραδιά λόγω… αγωνίας, αλλά τηλεφωνούσε συνέχεια (που άραγε; Δεν υπήρχαν τότε κινητά!) απάντησε πως την απασχόλησε η επικοινωνία με το ξένο κοινό, γι’ αυτό έβαλε τη λέξη “superstar”.  Ο μόνος που αντέδρασε έντονα ήταν ο Χρήστος Μεντής, συνθέτης του τραγουδιού της Σόφης Ζαννίνου, λέγοντας ότι το νικητήριο καπηλεύεται ένα ιστορικό πρόσωπο, είναι φτιαχτό, φτηνού επιπέδου, ενώ το δικό του τραγούδι ήταν ευαίσθητο και υψηλού επιπέδου, για τον λόγο αυτό δεν βρήκε ανταπόκριση.


Υπάρχει βιντεάκι της ΕΡΤ με προεόρτια, όπου αποκαλύπτει η ίδια η Ελπίδα ότι είχε στείλει ακόμα δύο τραγούδια, λιγότερο δυναμικά (το ένα ίσως είναι το “Στη Ντισκοτέκ”, καθώς η ίδια δεν θυμάται αν το είχε υποβάλει το 1978 ή το 1979). Θεωρεί ότι ίσα που πρόλαβαν να κάνουν μια υποτυπώδη χορογραφία, η οποία δεν φαίνεται στο φιλμάκι.

Στα φωνητικά της Ελπίδας ήσαν οι Στέλιος Γουλιέλμος (χορωδός CYP 82), Γιάννης Σιαμσιάρης (Είχε το ρόλο του Ιησού τότε, εναλλάξ με τον Τάκη Μπινιάρη, στην παράσταση του, «Ιησούς Χριστός, υπέρλαμπρο άστρο» και υπήρξε πρωταγωνιστής πολύ αργότερα στους «Δαίμονες»), Λία Βίσσυ (CYP 85 και φωνητικά το 82) και Πωλίνα (παρολίγον ερμηνεύτρια GRE 86).  Καταγράφηκε και η αντίδραση μιας θεατού, που παρακολουθούσε την εκδήλωση, η οποία, τη στιγμή που η Ελπίδα ήταν στο φόρτε της αναφώνησε: «Καλέ, αυτή πρέπει να έχει 65 δόντια περίπου!!!», υπονοώντας ότι έχει μεγάλο στόμα, για να προσθέσει ο δημοσιογράφος που το καταγράφει: «Μα γι’ αυτό ίσως… έχαψε και το βραβείο!».

Ο Ρόμπερτ Ουίλλιαμς (GRE 77) μίλησε στην εκπομπή «Κάθε Μεσημέρι», όπου εξέφρασε τους φόβους του μήπως οι επαναλαμβανόμενες συλλαβές στις λέξεις εκληφθούν από τους ξένους κριτές, ως σημείο… τραυλισμού! Υπήρξε και επιστολή μιας αναγνώστριας σε εφημερίδα για την απουσία του Σωκράτη από το video-clip. Να σημειώσουμε εδώ πως το εν λόγω φιλμάκι ήταν χαμένο από την ΕΡΤ, η οποία προέβαλε συνήθως την Ελπίδα να τραγουδά μέσα σε ένα στρογγυλό πλαίσιο και σκηνές από την τελική βραδιά, ένα κλιπάκι γυρισμένο κάποια χρόνια αργότερα. Ευτυχώς, υπάρχει το Youtube και ξαναείδαμε το φιλμάκι μετά από χρόνια…

Πάλι μέσω Youtube ο τραγουδοποιός Παναγιώτης Παπαχατζής έκανε αποκαλύψεις και καταγγελίες “κατά των συμφερόντων και του πρόστυχου ελληνικού κατεστημένου” ότι είχε υποβάλει το τραγούδι «Super Star», ηχογραφημένο με τους Επίκουρους (Αχιλλέα Μιχαηλίδη, Ζαχαρία Μιχαηλίδη και Εύα Τσελίδου) το 1976 και το 1978, το οποίο απορρίφθηκε από την επιτροπή της ΕΡΤ, διότι περιείχε ξένες λέξεις, για να διαπιστώσει –προς μεγάλη του απογοήτευση- ότι επελέγη ο «Σωκράτης», που εμπεριέχει το ίδιο σλόγκαν. Οι αδερφοί Μιχαηλίδη είχαν σημαντική καριέρα στην Τσεχοσλοβακία, πριν επαναπατριστούν, όπως σας έχουμε ενημερώσει σε παλιότερο άρθρο.

Tη χορογραφία είχε κάνει η Μαριάννα Τόλη.  Το αστέρι που έλαμπε στην κορυφή του σκηνικού ήταν ιδέα της Σώτιας Τσώτου, την οποία δεν αρνήθηκαν να πραγματοποιήσουν οι ισραηλινοί διοργανωτές, οι οποίοι λάτρεψαν το τραγούδι. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως στις καρτ-ποστάλ των χωρών, η ελληνική είναι η μόνη στην οποία εμφανίζονται και οι παρουσιαστές της βραδιάς. Άλλο ένα χαρακτηριστικό είναι πως για να βοηθήσουν το τραγούδι, δυνάμωσαν περισσότερο τον ήχο στο μικρόφωνο της Ελπίδας και του Γιάννη Σιαμσιάρη, κάτι όμως που τελικά έκρυβε τις υπόλοιπες φωνές και έδινε άκομψο ηχητικό αποτέλεσμα. Όλη η ομάδα ήταν ντυμένη με αρχαιοελληνικούς χιτώνες και χλαμύδες (μάλιστα το ρούχο της Ελπίδας είχε κλαπεί, λίγο πριν φύγει η αποστολή για το Ισραήλ και της ετοίμασαν άλλο την τελευταία στιγμή).

Περίφημη είναι η φωτογραφία της “Τα πικρά δάκρυα της Ελπίδας” (δικός μας τίτλος), από την επίσκεψη στον Πατριάρχη Ιεροσολύμων μετά τον διαγωνισμό (πριν έπρεπε να πάει, για να πάρει και την ευλογία του), όπου είναι πνιγμένη στα δάκρυα, εξαιτίας του αποτελέσματος.

Το τραγούδι έγινε τεράστια επιτυχία στο Ισραήλ (#1 στα singles) –όπου η Ελπίδα έκανε μεγάλη περιοδεία (12 συναυλίες σε 11 πόλεις αλλά και δύο τηλεοπτικές εμφανίσεις, συνοδευόμενη στα φωνητικά από τους Γιάννη Σιαμσιάρη, Διώνη Κεφαλά, Γεωργία Ζώη και Γιάννη Πετρίτση)- και την Πορτογαλία (#6 στο Τοπ). Μάλιστα στο Ισραήλ πήγε ακόμα δύο φορές, τον Ιούλιο σε ένα μεγάλο μουσικό φεστιβάλ, αλλά και τον Αύγουστο στην ετήσια γιορτή του παιδιού, όπου τραγούδησε σε ανοικτό γήπεδο του Τελ Αβίβ. Επίσης, την κάλεσαν να τραγουδήσει στα ισραηλινά καλλιστεία, αλλά και να παρουσιάσει ένα σώου (της ζητούσαν μάλιστα να ηχογραφήσει ένα δίσκο στα εβραϊκά κάτι που έκανε). Εβραϊκή διασκευή έγινε από τον Shlomo Saranga. Έκανε επιπλέον εμφανίσεις σε τηλεοπτικά προγράμματα σε Βέλγιο, Ελβετία, Ολλανδία, Γερμανία και Γαλλία, η έναρξη μια διεθνούς καριέρας που δεν έγινε ποτέ, καθώς η Ελπίδα τα άφησε όλα πίσω, για να παντρευτεί.

Αξίζει, τέλος να σημειωθεί ότι οι τεχνικοί της ΕΡΤ ετοίμαζαν απεργία τις ημέρες του διαγωνισμού, όμως την ανέστειλαν, υπό την απειλή προστίμου που θα πλήρωνε η Ελλάδα, αν δεν μετέδιδε ζωντανά τον διαγωνισμό. Αν γινόταν αυτό, υπήρχε (σύμφωνα με τις εφημερίδες) ο κίνδυνος να μην επιτραπεί στους Έλληνες καλλιτέχνες να διαγωνιστούν επί σκηνής.

Πηγή

...Το τραγούδι είναι σε επαίνους του φιλόσοφου Σωκράτη, ο οποίος είναι ομόστατος σαν "σούπερ σταρ" στους στίχους. Αναφέρεται η δίκη του και η αναγκαστική αυτοκτονία, που συνδέει τους Αθηναίους πολίτες με τον Πόντιο Πιλάτο, ως αναφορά σε αυτά που δεν κάνουν τίποτα για να αποτρέψουν το θάνατό του... (πηγή)




Θεό, Θεό, Θεό, Θεό δε σε λένε
 κεριά, κεριά, κεριά, κεριά δε σου καίνε
 αλλά τα λό , τα λό , τα λόγια σου καίνε
 κι ακό , ακό , ακό , ακόμα τα λένε,
 Σωκράτη, εσύ σούπερ σταρ.

 Αγνός και καλός, ο πρώτος Χριστός
 Σωκράτη, εσύ σούπερ σταρ
με κάπα ζητιάνου γυρνούσες
 και στ’ άσπρα σου γένια πουλιά.
 Τριγύρω λαός κι εσύ άγιο φως
Σωκράτη, εσύ σούπερ σταρ
 γι’ αγάπη και φως τούς μιλούσες,
 σοφέ, των σοφών βασιλιά.

 Θεό, Θεό, Θεό, Θεό δε σε λένε
 κεριά, κεριά, κεριά, κεριά δε σου καίνε
 αλλά τα λό , τα λό , τα λόγια σου καίνε
 κι ακό , ακό , ακό , ακόμα τα λένε,
 Σωκράτη, εσύ σούπερ σταρ.

Θεό, Θεό, Θεό, Θεό δε σε λένε
 κεριά, κεριά, κεριά, κεριά δε σου καίνε
 αλλά τα λό , τα λό , τα λόγια σου καίνε
 κι ακό , ακό , ακό , ακόμα τα λένε,
 Σωκράτη, εσύ σούπερ σταρ.

 Πιλάτος λαός σού πήρε το φως
 Σωκράτη, εσύ σούπερ σταρ ,
 η Αθήνα που τόσο αγαπούσες
 φαρμάκι σού δίνει πικρό.
 Πικρή χαραυγή, ορφάνευε η γη
 Σωκράτη, εσύ σούπερ σταρ
 την ώρα που εσύ ξεκινούσες
 να βρεις τον αιώνιο Θεό.

Θεό, Θεό, Θεό, Θεό δε σε λένε
 κεριά, κεριά, κεριά, κεριά δε σου καίνε
 αλλά τα λό , τα λό , τα λόγια σου καίνε
 κι ακό , ακό , ακό , ακόμα τα λένε,
 Σωκράτη, εσύ σούπερ σταρ.

Θεό, Θεό, Θεό, Θεό δε σε λένε
 κεριά, κεριά, κεριά, κεριά δε σου καίνε
 αλλά τα λό , τα λό , τα λόγια σου καίνε
 κι ακό , ακό , ακό , ακόμα τα λένε,
 Σωκράτη, εσύ σούπερ σταρ.


Άγαλμα του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στην Πλατεία Μητροπόλεως, στην Αθήνα.

ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ