Οι Παπαροκάδες (γνωστοί και σαν Ελεύθεροι) ήταν ελληνικό χριστιανικό ροκ συγκρότημα που ιδρύθηκε επί Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου.
Ιστορία
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ο αρχιμανδρίτης Νεκτάριος Μουλατσιώτης δυσκολευόταν να διατηρήσει τους χώρους κατασκήνωσης που βρίσκονταν στο μοναστήρι του Τρικόρφου Φωκίδας, λόγω οικονομικών προβλημάτων. Σε συνεργασία με τον Χριστόδουλο αποφάσισαν να σχηματίζουν ένα ροκ συγκρότημα με την ονομασία «Παπαροκάδες».
Μέλη του συγκροτήματος υπήρξαν ο Γιάννης Παπανικολάου, ο Χριστόφορος, ο πάτερ Μουλατσιώτης και άλλοι 2 ιερείς. Το πρώτο τραγούδι που κυκλοφόρησε το συγκρότημα έφερε τον τίτλο «Έμαθα Ελεύθερος να Ζω» που ερμήνευσε ο Παπανικολάου και περιείχε ένα αντιστασιακό μήνυμα που καλούσε τον κόσμο να επαναστατήσει ενάντια στη Νέα Τάξη Πραγμάτων και να μάθει να ζει ελεύθερα στα χωριά.
Η εμφάνιση του συγκροτήματος υπήρξε αμφιλεγόμενη για την Εκκλησία της Ελλάδος, ενώ οι ιερείς θεωρήθηκαν «αναρχικά στοιχεία». Ωστόσο, το τραγούδι έγινε δημοφιλές στην κατασκήνωση του μοναστηριού και το επόμενο που κυκλοφόρησε έφερε τον τίτλο "Το Τσιπάκι", που αφορούσε το μικροτσίπ που θα ήταν υποχρεωτικό στο μέλλον και τον αριθμό του θηρίου (666).
Το επόμενο τραγούδι είχε τίτλο «Βαβυλώνα» που αφορούσε την Πτώση της Βαβυλώνας. Λίγο αργότερα, ο Μουλατσιώτης και η ομάδα των ιερέων του έδωσαν συνέντευξη σε τηλεοτπική εκπομπή του ΑΝΤ1 και δήλωσαν ότι τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου διεξήγαγαν δαίμονες που οδήγησαν τα αεροπλάνα προς τους Δίδυμους Πύργους . Ισχυρίστηκαν ότι δεν υπήρχαν επιβάτες ή τρομοκράτες, αλλά αυτό θεωρήθηκε από το κανάλι ως «ακραίο».
Οι Παπαρόκάδες έφτιαξαν πολλά άλλα χριστιανικά ροκ και χέβι μέταλ τραγούδια μέχρι που αποφάσισαν να δοκιμάσουν τραγούδια με νεοκλασική / ρετρό μουσική. Τραγούδια με αυτή τη μουσική περιελάμβαναν τα εξής: «Τι έχει αυτός ο κόσμος για 'μένα», «Φίλε Μου Είμαι Χάλια», «Ελλάδα Μου Σε Αγαπώ», «Ο Κόσμος Αλλάζει» και το «Έμαθα Ελεύθερος Να Ζω». Το συγκρότημα ήταν πολύ δημοφιλές μέχρι το 2006, όταν και η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η βιομετρική ταυτότητα θα γίνει υποχρεωτική μέχρι το τέλος του 2011. Πολλοί θεώρησαν ότι πρόκειται για τον αριθμό του θηρίου και άρχισαν να πραγματοποιούν διαδηλώσεις ενάντια στην εφαρμογή της βιομετρικής ταυτότητας. Ένας αγρότης, μαλιστα, ο οποίος επίσης διαμαρτυρόταν για να μπει σκόπιμα στο φορτηγό του και να συγκρουστεί με ένα φορτηγό που παρέδιδε βιομετρικές ταυτότητες στα εργοστάσια που επρόκειτο να τις αναπτύξουν, ήταν ο λόγος που διεκόπη η ανάπτυξη των ταυτοτήτων. Αυτό με κάποιο τρόπο αποδόθηκε στα μέλη του συγκροτήματος, οπότε οι Παπαροκάδες δέχθηκαν μήνυση. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη διάλυσή τους. Ο Παπανικολάου έγινε ροκ τραγουδιστής στους Diviner μερικά χρόνια αργότερα.
Η κατασκήνωση, παρά τα γεγονότα, λειτουργεί μέχρι και σήμερα.
Τόσα χρόνια μες τη σιωπή, κάποιοι σε κρατήσανε Δοξασμένη κι αθάνατη Εκκλησιά. Μέσα μας υπάρχεις βαθειά, όσο και αν προσπαθήσανε να χαθείς μέσα στη λησμονιά.
Η καρδιά μας αναζητά κι από άγιο πόθο διψά οι καμπάνες σου δυνατά να σημάνουν πάλι. Σώπασε μη κλαις Παναγιά, κι ο θρύλος πάλι ξυπνά του μαρμαρωμένου βασιλιά.
Έλα, έλα να πάμε στην Αγιά Σοφιά Έλα, έλα να συνεχίσει η Λειτουργιά.
Έλα, έλα να πάμε στην Αγιά Σοφιά Έλα, έλα να συνεχίσει η Λειτουργιά.
Είσαι φλόγα παντοτινή, καύχημα περίτρανο Μες σ’ αυτού του κόσμου τη σκοτεινιά Και τον τελευταίο πιστό, έκανες περήφανο Πόλη μας, κανείς δε σε ξεχνά.
Η καρδιά μας αναζητά κι από άγιο πόθο διψά οι καμπάνες σου δυνατά να σημάνουν πάλι. Σώπασε μη κλαις Παναγιά, κι ο θρύλος πάλι ξυπνά του μαρμαρωμένου βασιλιά.
Έλα, έλα να πάμε στην Αγιά Σοφιά Έλα, έλα να συνεχίσει η Λειτουργιά.
Έλα, έλα να πάμε στην Αγιά Σοφιά Έλα, έλα να συνεχίσει η Λειτουργιά.
Των ηρώων οι προσευχές, που για σε μιλήσανε έχουμε σαν φάρο και οδηγό. Στου Τρικόρφου τις κορυφές πάλι αναστήσαμε το μεγάλο σου καμπαναριό.
Η καρδιά μας αναζητά κι από άγιο πόθο διψά οι καμπάνες σου δυνατά να σημάνουν πάλι. Σώπασε μη κλαις Παναγιά, κι ο θρύλος πάλι ξυπνά του μαρμαρωμένου βασιλιά.
Έλα, έλα να πάμε στην Αγιά Σοφιά Έλα, έλα να συνεχίσει η Λειτουργιά.
Έλα, έλα να πάμε στην Αγιά Σοφιά Έλα, έλα να συνεχίσει η Λειτουργιά.
Ζεύγος Ιουδαίων, που μυήθηκε στον Χριστιανισμό από τον Απόστολο Παύλο. Η μνήμη του εορτάζεται στις 13 Φεβρουαρίου και μεμονωμένα του Ακύλα στις 14 Ιουλίου...
Ζεύγος Ιουδαίων, που μυήθηκε στον Χριστιανισμό από τον Απόστολο Παύλο. Η μνήμη τους εορτάζεται στις 13 Φεβρουαρίου και μεμονωμένα του Ακύλα στις 14 Ιουλίου.
Κατά τον διωγμό των Εβραίων από τον ρωμαίο αυτοκράτορα Κλαύδιο (41-54), ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα αναγκάστηκαν να φύγουν από τη Ρώμη, όπου έμεναν, και να καταφύγουν στην Κόρινθο, όπου ασκούσαν το επάγγελμα του σκηνοποιού. Εκεί μυήθηκαν από τον Απόστολο Παύλο στο χριστιανισμό και τον ακολούθησαν στις αποστολικές του περιοδείες.
Δεν υπάρχουν σαφείς πληροφορίες για το τέλος τους. Βάσιμη είναι η άποψη ότι κοιμήθηκαν εν ειρήνη, ενώ μερικοί συναξαριστές αναφέρουν ότι αποκεφαλίστηκαν από τους ειδωλολάτρες.
Το 2000 ο μακαριστός Aρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, στην προσπάθειά του να φέρει πιο κοντά τη νεολαία στην Εκκλησία, πρότεινε να εορτάζεται η γιορτή των ερωτευμένων στις 13 Φεβρουαρίου, ημέρα που η Ορθοδοξία τιμά τη μνήμη των Αγίων Ακύλα και Πρίσκιλλας.
ΟΜαρμαρωμένος βασιλιάςείναι θρύλος τουελληνικού πολιτισμούκαι που αναφέρεται κατά μια άποψη στον τελευταίο Βυζαντινό αυτοκράτοραΚωνσταντίνο Παλαιολόγο(1449-1453),ο οποίος σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση, δεν σκοτώθηκε κατά τηνΆλωση της Κωνσταντινούποληςτο 1453, αλλά τον παρέλαβε ένας άγγελος που τον μετέφερε σε βαθύ σπήλαιο κοντά στη Χρυσόπορτα. Εκεί ο Παλαιολόγος θα παραμείνει μαρμαρωμένος μέχρι την ώρα που θα τον ξυπνήσει ο ίδιος άγγελος για να διώξει τους Τούρκους πίσω στηνΚόκκινη Μηλιά, να ανακτήσει τηνΚωνσταντινούποληκαι να αναστήσει τηΒυζαντινή Αυτοκρατορία.
Η Κόκκινη Μηλιά, σύμφωνα με τις παραδόσεις του ελληνικού λαού, είναι θρυλικός τόπος προς τον οποίο θα εκδιωχθούν οι Τούρκοι από την Κωνσταντινούπολη. Σύμφωνα με την παράδοση, μετά την απελευθέρωση της Βυζαντινής πρωτεύουσας, θα πρωτοστατήσει ο «Μαρμαρωμένος Βασιλιάς» που θα εγερθεί από τον ύπνο του και θα προσκυνήσει στην Αγιά Σοφιά.
Από την λαογραφική έρευνα που είχε κάνει ο Νικόλαος Πολίτης, η Κόκκινη Μηλιά αντιστοιχεί προς το Μονοδένδριο των προ της Άλωσης βυζαντινών χρησμών και προφητειών που λέγονταν κατά τις επικίνδυνες πολιορκίες που αντιμετώπιζε η Κωνσταντινούπολη. Το πώς όμως και πότε αντικαταστάθηκε το Μονοδένδριο με την Κόκκινη Μηλιά, αλλά και σε ποιούς λόγους στηρίχθηκε η δεύτερη, παραμένει άγνωστο.
Γεννήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1948 στη Νέα Ιωνία Αττικής. Ο πατέρας του ήταν εύπορος και στο επάγγελμα πολιτικός μηχανικός.
Από μικρός ήθελε να παίζει και να γράφει μουσική. Όμως ο πατέρας του δεν ήθελε να ασχοληθεί με τη μουσική, επειδή τον προόριζε για διάδοχό του στη δουλειά. Κάποια στιγμή, μάλιστα, έκρυψε μία κιθάρα που είχε και του απαγόρευσε να την ξαναγγίξει. Χάρη στον παππού του, ο οποίος ήταν πιο προοδευτικός, και παρά τις αντιρρήσεις των γονιών του, σε ηλικία 12 ετών, ξεκίνησε να μελετάει κλασική μουσική. Πιο συγκεκριμένα, άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα κιθάρας και θεωρίας με τον καθηγητή Χαράλαμπο Εκμεκτσόγλου. Στα μαθητικά του χρόνια γνωρίστηκε με τη μετέπειτα σύζυγο και σύντροφο της ζωής του μέχρι σήμερα, Ντόρη.
Όταν ήταν 15 χρόνων, ο πατέρας του πέθανε. Στα 17 του έφυγε από το σπίτι, ζούσε παίζοντας μπάσο και πλήκτρα σε νυχτερινά κέντρα και έμενε σε σπίτια φίλων του. Εκεί γνώρισε αρκετούς μουσικούς ανάμεσά τους ο Λουκάς Σιδεράς, ντράμερ του συγκροτήματος Aphrodite ‘s Child, με τον οποίο πήγαν μαζί στο Παρίσι. Εκεί έφτιαξαν ένα συγκρότημα με το όνομα Eros. Από εκεί ξεκινάει μία ανήσυχη πορεία γεμάτη αναζητήσεις, την οποία όμως σύντομα ξεπέρασε και βρήκε τον εαυτό του. Ασχολήθηκε με τη ροκ μουσική και προσπάθησε να αποκτήσει επιτυχία σε αυτό το είδος.
Αυτές του οι προσπάθειες τον οδήγησαν στο να μετοικήσει από τη Γαλλία στην Αγγλία, όπου έζησε αρκετά χρόνια και ηχογράφησε τους πρώτους του δίσκους. Αργότερα, όμως, συνειδητοποίησε ότι δεν είναι αυτός ο προορισμός του: «Ωραίο το ροκ, αλλά υπάρχει κάτι ουσιαστικότερο. Κάτι πιο βαθύ, που για ‘μένα τότε ήταν η κλασική μουσική. Οπότε η Γερμανία ήταν η μόνη λύση μου για να σπουδάσω.». Οπότε, αποφάσισε να επιστρέψει στις κλασικές σπουδές του και να μελετήσει σύνθεση, αρχικά στην Ακαδημία του Würzburg με καθηγητή τον Bertold Hummel.
Στη Γερμανία έπαθε τη μεγάλη του εσωτερική κρίση. Είχαν φτάσει στο σημείο να σκέφτονται την αυτοκτονία, εκείνος και η Ντόρη. Από τους γκουρού και τα ναρκωτικά, που χαρακτήριζαν την εποχή εκείνη, ήρθαν σε επαφή με τον Χριστιανισμό. «Ε, όλα αυτά σε τρελαίνουνε. Από τη στιγμή εκείνης της προσευχής δεν τα χρειάστηκα ξανά. Όλα στη ζωή έχουν να κάνουν με τη στιγμή. Σε μια στιγμή γεννιέσαι, σε μια στιγμή ερωτεύεσαι ή πεθαίνεις, σε μια στιγμή πιστεύεις, σε μια στιγμή αλλάζει η ζωή σου». Έπειτα, επέστρεψαν πίσω στην Αθήνα όπου συνέχισε τις σπουδές του με καθηγητή τον Κωνσταντίνο Κυδωνιάτη. Ήταν τότε που γοητεύτηκε από την τρίτη του αγάπη, τη βυζαντινή μουσική, η οποία τον οδήγησε στο ελληνικό τραγούδι και την ορχηστρική μουσική. Από τότε προσπαθεί ενσυνείδητα να συνταιριάξει στη μουσική του αυτά τα τρία είδη (το ροκ, την κλασική και τη βυζαντινή).
Έχει επίσης συνθέσει μουσική για πολλές επιτυχημένες κινηματογραφικές ταινίες στην Ελλάδα, τη Γερμανία και την Ιταλία, καθώς και μουσική για το θέατρο και την τηλεόραση, με την πρώτη κινηματογραφική συνεργασία του το 1974. Με τη μουσική για την ταινία «Πέτρινα Χρόνια» του Παντελή Βούλγαρη, απέδειξε με επιτυχία ότι το κλαρίνο μπορεί να εκφράσει και πιο απαιτητικές μουσικές κατευθύνσεις, ακόμη και θρησκευτικές – πνευματικές αναζητήσεις. (Τα χρώματα της Ίριδος, Άγγελος, Ξαφνικός έρωτας, Πέτρινα χρόνια, Όλοι είναι δρόμος, Νύφες κ. α.)
Με τα θρησκευτικά του έργα, παρουσίασε μια διαφορετική προοπτική της σύγχρονης βυζαντινής μουσικής (Κύριε των Δυνάμεων, 7 παρακλήσεις, Ημέρα Τρίτη, Εαρινή ώρα, κ. α.).
Αντλεί τα θέματά του και από την ιστορία της Ελλάδας και τον Χριστιανισμό (Αλέξανδρος, Το δάκρυ του Ιωάννη, Μαρμαρωμένος βασιληάς, Για την Σμύρνη..., Κομμάτι απ' την ψυχή μου, Χαίρε Θάλασσά μου κ. α.).
Το 1994, αποφάσισε να επικεντρωθεί σχεδόν αποκλειστικά στη σύνθεση ορχηστρικής μουσικής.
Ο Σταμάτης Σπανουδάκης ζει σε προάστιο της Αθήνας μαζί με τη Ντόρη. Διαθέτει δικό του στούντιο, όπου ηχογραφεί τη μουσική του, όντας όχι μόνο συνθέτης αλλά και στιχουργός, ενορχηστρωτής, παραγωγός, εκτελεστής, αλλά και ηχολήπτης.
Για τον Σταμάτη Σπανουδάκη
Ο William Relton έγραψε: «Ο Σταμάτης Σπανουδάκης θεωρείται ευρέως ως ο πιο παραγωγικός Έλληνας συνθέτης της εποχής του. Πολύπλευρη η μουσική του για τον κινηματογράφο, την τηλεόραση, δίσκους και συναυλίες, χρησιμοποιεί μια πλούσια και πρωτότυπη μουσική παλέτα που προκαλεί διαφορετικές αντιλήψεις στη σφαίρα της μουσικής εικόνας. Διερευνεί τόσο τραγικές όσο και δραματικές εμπειρίες εστιάζοντας στη μουσική αναπαράσταση των αιώνιων διλημμάτων και των χαρών που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα τόσο στο παρελθόν όσο και στο παρόν. Μέχρι σήμερα, έχει γράψει έργα για ροκ συγκροτήματα, ορχήστρες εγχόρδων, σολίστες και χορωδίες. Τα μελλοντικά σχέδια περιλαμβάνουν συνθέσεις για ξύλινα και χάλκινα πνευστά, τύμπανα και κρουστά, που προστήθονται στο εκπληκτικό έργο του. Οι συναυλίες, συμπεριλαμβανομένων των εκείνων της αίθουσας George Enescu στο Βουκουρέστι, του Royal Albert Hall στο Λονδίνο και του Beijin στο Πεκίνο, έχουν αποδείξει τη διεθνή του φήμη και έφεραν τη σφραγίδα σε αυτό το αξιοσημείωτο επίτευγμα του καλλιτέχνη για να φέρει τη μοναδική Ελληνική μουσική του σε όσο το δυνατόν ευρύτερο κοινό. Είχα το προνόμιο να διευθύνω κάποιες από τις συναυλίες του και είμαι εντυπωσιασμένος από τον τρόπο με τον οποίο θεωρεί τη μουσική του ως μια ζωντανή οντότητα που εξελίσσεται και αναπτύσσεται συνεχώς και δεν είναι ποτέ απολύτως τετραγωνισμένη.»
Τ.Μ.: Πώς εμπνευστήκατε το έργο «Μαρμαρωμένος Βασιλιάς»; Πέρα από έναν φόρο τιμής που, προφανώς, αποτίετε στον τελευταίο αυτοκράτορα του Βυζαντίου, Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, υπάρχουν στο έργο αυτό κάποια μηνύματα που θέλετε να περάσετε σε έναν κριτικό ακροατή του δίσκου;
ΣΣ.(Έχω αποφασίσει χρόνια τώρα, να αφήσω με τη μουσική και τους στίχους μου τα σημάδια της ψυχής μου και της ψυχής μας, που τόσο ύπουλα και άνανδρα προσπαθούν να μας αφαιρέσουν. Το κίνητρο, βέβαια, είναι η αγάπη, ο θαυμασμός, αλλά και η γλυκειά η οικειότητα που νοιώθω όταν ασχολούμαι με τα αγαπημένο μου πρόσωπα. Τον Αλέξανδρο, τον Ιωάννη, Τον Κωνσταντίνο, τον Πλαστήρα και, σύντομα, τον Κολοκοτρώνη. Η «μορφή», όμως, που κρύβεται πίσω απ’ όλους αυτούς, αλλά και από την όποια έμπνευσή μου, ήταν, είναι και θα είναι ο Ιησούς Χριστός. Ο Ων, ο Ην και ο Ερχόμενος. Το Α και το Ω.
ΤΜ: Στο κομμάτι «Θα ‘ρθεις σαν αστραπή», τι ακριβώς σημαίνει ο στίχος «οι Έλληνες μαζί»;
Σ.Σ.: Ακριβώς ό,τι λέει: «Μες την Άγια Σοφιά, θα βρεθούμε ξανά / λειτουργία μελλοντική, οι Έλληνες μαζί». Ιδανικό δε, θα προσέθετα «χωρίς τους κυβερνώντες και τις διαφωνούσες πανίσχυρες μειοψηφίες, ελληνικές αλλά και ξένες»...
Τ.Μ.: Πιστεύετε ότι τον χαρακτηρισμό «Μαρμαρωμένος Βασιλιάς» τον εκφράζει καλύτερα ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ή ο Ιωάννης Βατάτζης;
Σ.Σ.: Όποιος θέλετε, φτάνει να το πιστεύετε. Αυτό είναι και το μεγαλείο της πίστης. Δεν χρειάζεται αποδείξεις και λογικές αναλύσεις. Θέλει παιδική καρδιά και πίστη στο όνειρο. Αυτό που δεν αποδεικνύεται είναι και το μόνο που αξίζει να ψάχνουμε.
