Ελληνογάλλος σκηνοθέτης του κινηματογράφου, σεναριογράφος και παραγωγός, από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της ελληνικής διασποράς.
Ο Νίκος Παπατάκης ήταν ελληνογάλλος σκηνοθέτης του κινηματογράφου, σεναριογράφος και παραγωγός, από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της ελληνικής διασποράς. Γύρισε πέντε συναρπαστικές ταινίες, που οι ωμές και προκλητικές (συχνά σουρεαλιστικές) εικόνες τους σόκαραν μεγάλο μέρος του κοινού.
Ο Νίκος Παπατάκης γεννήθηκε στην Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας στις 5 Ιουλίου 1918 από Έλληνα πατέρα με καταγωγή από τη Μακεδονία και ντόπια μητέρα. Αντιστάθηκε πολεμώντας τα ιταλικά στρατεύματα του Μουσολίνι στο πλευρό του Χαϊλέ Σελασιέ και αναγκάστηκε να εξοριστεί, βρίσκοντας καταφύγιο αρχικά στον Λίβανο και εν συνεχεία στην Ελλάδα.
Στην Αθήνα παρέμεινε για δύο χρόνια (1937-1939) κι έκανε διάφορες δουλειές για τα προς το ζην. Εργάστηκε ως γκρουμ στο ξενοδοχείο «Σεντ Τζορτζ» κι εκεί γνώρισε τον γλύπτη Χέρμπερτ Χόφμαν, ο οποίος τον μύησε στον κόσμο της τέχνης.
Παρίσι
Το 1951 νυμφεύθηκε την ηθοποιό Ανούκ Εμέ, με την οποία απέκτησε μία κόρη, τη Μανουέλα. Το 1950 υπήρξε παραγωγός και χρηματοδότης της ταινίας του Ζαν Ζενέ «Un chant d’ amour» (Ένα ερωτικό τραγούδι), τη φωτογραφία της οποίας υπέγραφε ο Ζαν Κοκτώ. Η μοναδική κινηματογραφική δημιουργία του «άγιου» (όπως τον απεκάλεσε ο Σαρτρ) συγγραφέα-εγκληματία λογοκρίθηκε και δεν προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες, παρά μόνον το 1975.
Νέα Υόρκη
Το 1957 ο Παπατάκης εγκαταλείπει για πολιτικούς λόγους το Παρίσι για τη Νέα Υόρκη. Εκεί γνωρίζει και ερωτεύεται τη Γερμανίδα μανεκέν Κρίστα Πέφγκεν, η οποία υιοθετεί το υποκοριστικό του και ως Nico δημιουργεί μία αξιόλογη καριέρα στη ροκ μουσική σκηνή και γίνεται ιδιαίτερα γνωστή ως ηγερία του Άντι Γουόρχολ και των Velvet Underground.
Η πρώτη του ταινία, που σόκαρε το κοινό
Ο Παπατάκης επιστρέφει στο Παρίσι το 1962 και τον επόμενο χρόνο παρουσιάζει την πρώτη του ταινία «Οι Άβυσσοι», βασισμένη στο μυθιστόρημα του Ζενέ «Οι Δούλες», που με τη σειρά του είχε αντλήσει την έμπνευσή του από την αληθινή, μακάβρια, ιστορία των αδελφών Παπέν. Η ταινία προβάλλεται στο Φεστιβάλ των Καννών και προκαλεί σκάνδαλο με την ωμότητά της.
Το 1967 νυμφεύεται τη δεύτερη σύζυγό του Όλγα Καρλάτου, με την οποία θα αποκτήσει ένα γιο, τον Σέργιο. Τον ίδιο χρόνο γυρίζει στην Ελλάδα την ταινία «Οι Βοσκοί», με πρωταγωνίστρια τη σύζυγό του, όπου πραγματεύεται και καταγγέλλει τη δικτατορία των συνταγματαρχών στην Ελλάδα. Η ταινία θα προβληθεί τον επόμενο χρόνο χωρίς επιτυχία.
Περνούν επτά χρόνια μέχρι την επόμενη ταινία του «Gloria Mundi», με θέμα τα βασανιστήρια των Γάλλων αποικιοκρατών στον Πόλεμο της Αλγερίας τη δεκαετία του '50. Η ταινία επιλέχθηκε να συμμετάσχει στο πρώτο κινηματογραφικό φεστιβάλ των Παρισίων, αλλά κατέβηκε αμέσως, έπειτα από βομβιστική επίθεση στον κινηματογράφο «Μαρμπέφ». Καμία οργάνωση δεν ανέλαβε την ευθύνη, αλλά υπήρχαν υπόνοιες ότι πίσω της βρισκόταν η ακροδεξιά τρομοκρατική οργάνωση OAS. H ταινία προβλήθηκε, τελικά, το 2005.
«Φωτογραφία»: Η καλύτερη ταινία του Παπατάκη
Το 1986 παρουσίασε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης τη «Φωτογραφία», με πρωταγωνιστή τον Άρη Ρέτσο, ίσως την καλύτερη ταινία του και μία από τις λυρικότερες ταινίες του ελληνικού σινεμά, που εξερευνά το θέμα της νοσταλγίας του ξενιτεμένου και την αποξένωση της μετανάστευσης, ενώ θίγει πολλά σημεία της τραγικής ιστορίας της νεότερης Ελλάδας.
Το 2000 ανακηρύχθηκε επίτιμο μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών και το 2005 βραβεύτηκε με τον «Χρυσό Αλέξανδρο» στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Με την ευκαιρία της παρουσίας του στη Θεσσαλονίκη κυκλοφόρησε ο τιμητικός τόμος «Νίκος Παπατάκης», που συνέγραψε ο Γιάννης Κονταξόπουλος (Καστανιώτης).
Τον Ιανουάριο του 2003 κυκλοφόρησε στη Γαλλία η αυτοβιογραφία του με τίτλο «Tous les desespoirs sont permis» («Όλες οι απελπισίες επιτρέπονται»). Στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Χατζηνικολή με τίτλο «Όλοι οι δρόμοι προς την απόγνωση».
O Νίκος Παπατάκης πέθανε στο Παρίσι στις 17 Δεκεμβρίου 2010, σε ηλικία 92 ετών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου